آیا حدیث كل یوم عاشورا و كل ارض كربلا صحیح است؟
کل یوم عاشورا و کلّ ارضٍ کربلا!!
برخی سخن فوق را بدون مدرک و مأخذ از زبان امام صادق(ع) نقل میکنند.1 ما نتوانستهایم برای این جمله بسیار مشهور، مأخذ و مدرکی بیابیم، بلکه احادیث و راویتهای چندی را در متون مستند و معتبر دیدیم که با این سخن، تعارض و تضادی آشکارا دارند. در اینجا چند نمونه از آنها را نقل میکنیم:
1 . شیخ صدوق با آوردن اسناد و به نقل از مشایخ روایتی خویش روایت میکند که امام صادق(ع)، هم به نقل از پدرش امام محمدباقر(ع) و هم به نقل از پدر بزرگش امام زینالعابدین(ع)، از امام حسن مجتبی(ع) روایت کرده است که آن حضرت در پیشگویی شهادت برادرش امام حسین(ع) به او گفت:
«لا یوم کیومک یا أبا عبدالله؛ ای ابا عبدالله!
هرگز روزی چون روز تو (عاشورا) نباشد».2
2 . شیخ صدوق در حدیث دیگری به سند خویش از امام سجاد(ع) نقل میکند که آن حضرت میفرمود:
«لا یوم کیوم الحسین(ع)؛ هرگز روزی مانند روز حسین (عاشورا) نباشد».3
3 . علامه حلی نیز به نقل از احمد بن یحیی بلاذری (متوفای 279ق)، صاحب کتاب انسابالاشراف، نقل میکند که عبدالله بن عمر هم میگفت:
«لا یوم کیوم قتل الحسین».
4.با این همه جای بسی شگفتی است که آن سخن ساختگی (کلّ یوم عاشورا و کلّ ارض کربلا) بدون دلیل و بیآنکه سند و مأخذی داشته باشد، همچنان پیوسته به امام صادق(ع) نسبت داده میشود و شبانهروز از رسانههای عمومی و در محافل مذهبی، تبلیغ و ترویج میگردد
و برخی حتی آن را با تفصیل بیشتری چنین نقل میکنند که: کلّ یوم عاشورا، کلّ ارض کربلا، کلّ شهرٍ محرّم و کلّ فصل عزا.5
غافل از اینکه این سخن را هرگز سندی و مدرکی، حتی به صورت مرسل و مقطوع یا ضعیف و سست هم نیست. چنان مینماید که این عبارت، شعار یا شعری از شاعری وابسته به حزبی جنگ طلب باشد.
معنا و مفهوم این شعار به فرقه زیدیه یا کیسانیه و یا اسماعیلیه بیشتر برازنده است تا به مذهب عدل علوی، یا تشیع سبز حسنی و حسینی و سجادی. به نظر ما، این سخن نمیتواند با شیعه اثنا عشری و مذهب جعفری نسبتی داشته باشد. رئیس مذهب ما امام جعفر صادق(ع) است که بزرگترین شاخصه او همچون پدرش امام محمد باقر(ع) دانش و بحث و درس است.
اصولاً در مذهب جعفری و امامیه، امامت بیشتر به معنای هدایت است و امام بیش از هر چیز با علم و دانشش شناخته میشود؛ برخلاف زیدیه که امام در میان آنها نخست با خون و شمشیر شناخته میشود و به اعتقاد آنان، نخستین شرط و مهمترین امتیاز در امامت و امام، همانا قیام مسلحانه و «قائم بالسیف» بودنِ امام است.
پینوشت:
1. پیام عاشورا، عباس عزیزی، ص 28، از زبان امام صادق(ع) و بدون مأخذ و مستند نیز، ر.ک: فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص 371.
2. الأمالی، شیخ صدوق، ص 177. افزون بر شیخ صدوق، دیگر دانشوران شیعی نیز این حدیث را نقل کردهاند. ر.ک: مثیر الأحزان، ابن نمای حلّی، ص 23؛ الملهوف علی قتلی الطفوف، سید ابن طاووس، ص99 .
3. الأمالی، شیخ صدوق، ص 547.
4. نهج الحق و کشف الصدق، علامه حلّی، ص356.
5. به این ترتیب و لابد: کلّ قتل شهادة و کلّ امامٍ حسین
منبع : حیدریون
