احکام: تیمم

در چه مواردی باید تیمم کنیم؟
1- وقت تنگ باشد.
2- دسترسی به آب نباشد.
3- آب برای انسان ضرر داشته باشد.
4- بدن یا لباس او نجس بوده و آب بیش از تطهیر آن نیست و لباس دیگری ندارد.
5- اگر آب را به مصرف وضو و غسل برساند افراد مرتبط با او از تشنگی هلاک یا بیمار می شوند و یا به سختی می افتند.
آیا لازم است محل تیمم گرد و غبار هم داشته باشد؟
امام، بهجت، خامنه ای، صافی، فاضل و نوری: خیر؛ ولی مستحب است گردی هم داشته باشد.
تبریزی، سیستانی و وحید: تا آنجا که امکان دارد، بنابر احتیاط واجب باید گردی هم داشته باشد.
مکارم: تا آنجا که امکان دارد، باید گردی هم داشته باشد(1)

پس از برطرف شدن عذر، آیا نمازهایی را که با تیمم خوانده ایم، باید دوباره قضا کنیم؟
امام، بهجت، خامنه ای، صافی، فاضل و نوری، تبریزی، سیستانی، وحید، مکارم: خیر، قضا لازم نیست.(2)

آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، می تواند نمازهای بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟
امام، بهجت، خامنه ای، صافی، فاضل و نوری، تبریزی، سیستانی، وحید، مکارم: آری، تا هنگامی که تیمم و عذرش باقی است، می تواند با همان تیمم نمازهای بعدی را بخواند.(3)

آیا کسی که وظیفه اش غسل بوده و تیمم کرده، می تواند دست به قرآن بزند و یا به مسجد برود؟
امام و نوری: اگر به جهت ضرر داشتن آب و ماننند آن تیمم کرده – در صورتی که تیمم و عذرش باقی است- می تواند کارهای یاد شده را انجام دهد. اما اگر به جهت تنگی وقت، به جای غسل تیمم کرده است بنابر احتیاط واجب نمی تواند
بهجت، تبریزی، سیستانی، خامنه ای، صافی، فاضل و وحید: اگر به جهت ضرر داشتن آب و مانند آن تیمم کرده – در صورتی که تیمم و عذرش باقی است- می تواند کارهای یاد شده را انجام دهد. اما اگر به جهت تنگی وقت، به جای غسل تیمم کرده است نمی تواند
مکارم: اگر تیمم و عذرش باقی است، می تواند کارهای یاد شده را انجام دهد.( 4)

مبطلات تیمم بدل از وضو چیست؟
آیات عظام خامنه­ ای، مکارم، فاضل، نوری، سیستانی، وحید،بهجت، صافی: مبطلات تیمم بدل از وضو دقیقاً همانند مبطلات وضو است.( 5)

پی نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، م698؛ نوری، توضیح المسائل، م699؛ دفتر: خامنه­ای؛ توضیح المسائل مراجع، م698؛ وحید، توضیح المسائل، م705؛ مکارم، توضیح المسائل مراجع، م698.
2. توضیح المسائل مراجع، م727؛ نوری، توضیح المسائل، م728؛ وحید، توضیح المسائل، م734؛ دفتر: خامنه­ای.
3. توضیح المسائل مراجع، م726؛ نوری، توضیح المسائل، م726؛ وحید، توضیح المسائل، م733؛ خامنه­ای، اجوبة الاستفتاءات، س202 و 204.
4. امام، توضیح المسائل مراجع، م726؛ نوری، توضیح المسائل، م727؛ توضیح المسائل مراجع، م726؛ وحید، توضیح المسائل، م733؛ خامنه­ای، اجوبة الاستفتاءات، س202؛ مکارم، توضیح المسائل مراجع، م726.
5. مبطلات وضو شامل موارد زیر است:

بهجت: هفت چيز وضو را باطل مى كند:
بول (ادرار)، غائط (مدفوع)، باد معده و روده كه از مخرج غائط خارج مى شود، خوابى كه به واسطه آن چشم نبيند و گوش نشنود، چيزى كه عقل را از بين مى برد (ديوانگى، مستى، بيهوشى)، استحاضه، جنابت و بنابر احتیاط مس ميت.

وحید: هفت چیز وضوء را باطل می نماید، بول، غائط، باد روده، خواب، چیزهایی که عقل را از بین می برد، استحاضه، جنابت و برای بعضی از اینها تفصیلاتی است که در رساله توضیح المسائل (مسأله/329) ذکر شده است.

صافی: بول، غائط، باد معده و روده كه از مخرج غائط خارج شود، خوابي كه به واسطه آن چشم نبيند و گوش نشنود اما اگر چشم نبيند ولي گوش بشنود، وضو باطل نمي‎شود، چيزهايي كه عقل را از بين مي‎برد مانند: ديوانگي و مستي و بيهوشي، استحاضه زنان (رجوع شود به رساله)، كاري كه براي آن بايد غسل كرد مانند جنابت و حيض و نفاس، و حكم مس ميت( رجوع شود به رساله).

سیستانی: بول ، و در حكم بول است ظاهراً بلل مشتبهى كه از انسان بعد از بول و قبل از استبراء خارج مى‏شود، غائط، باد معده و روده كه از مخرج غائط خارج شود، خوابى كه بواسطه آن چشم نبيند و گوش نشنود ، ولى اگر چشم نبيند وگوش بشنود وضو باطل نمى‏شود، چيزهائى كه عقل را از بين مى‏برد ، مانند ديوانگى و مستى و بيهوشى، استحاضه زنان( رجوع شود به رساله)، جنابت ، بلكه بنابر احتياط مستحب هر كارى كه براى آن بايد غسل كرد.

مکارم: مسأله 344ـ هشت چيز وضورا باطل مي کند:
1ـ خارج شدن بول. 2ـ غائط. 3ـ بادي که از مخرج غائط خارج شود. 4ـ خوابي که بر عقل غلبه کند و به واسطه آن چشم نبيند و گوش نشنود، ولي اگر چشم نبيند و گوش بشنود وضو باطل نمي شود. 5ـ کلّيّه اموري که عقل را از بين مي برد مانند مستي، بيهوشي و ديوانگي (بنابر احتياط واجب). 6ـ استحاضه زنان که شرح آن در جاي خود مي آيد. 7ـ کاري که براي آن بايد غسل کرد، مانند جنابت. 8ـ مسّ ميّت انسان.

منبع: مستور