القاب امام زمان (عج) / حیّ
یکی از تفاوت های نگرش شیعیان و سنیان در مسئله ی مهدویت، مسئله ی زنده بودن امام زمان (عج) می باشد. « حیّ» که به معنای زنده و فعال می باشد (1) یکی از القاب امام زمان (عج) است که در نجم الثاقب نیز به آن اشاره شده است.
« اشهد انّک حیٌّ لا تموت حتی تبطلَ الجِبتَ و الطاغوتَ»
( من گواهی می دهم که تو حی و زنده ای تا این که جبت و طاغوت را باطل نمایی.) (2)
آن حضرت در زیارت روز جمعه « عین الحَیاة» ( چشمه ی جوشان زندگی) معرفی شده اند. اما علت اعتقاد شیعیان به امام حی و زنده بی اساس نیست.
در احادیث آمده است:
« زمین هرگز از حجت خدا خالی نمی ماند…» (3)
یکی از ویژگی های حجت خدا و از خصوصیات الزامی آن، زنده بودن است. در روایات متعددی بر این موضوع تاکید شده است که حجت الهی آنگاه بر مردم اقامه می شود که امام زنده ای در میان مردم باشد، و مردم نیز او را بشناسند.
امام صادق (ع) دراین باره می فرمایند:
« حجت خدابر آفریدگانش تنها با امام [ زنده ای] که شناخته شود، اقامه می شود. » (4)
امام رضا (ع) نیز به نقل از امام باقر (ع) حدیثی در همین مضمون می فرمایند.
این طور به نظر می رسد که لزوم زنده بودن حجت الهی، در هر زمان، انتقال فیوضات خداوند به وسیله ی آنان است؛ اگر امام در هر زمان زنده نباشد، پنجره ی این فیوضات بسته می شود و حیات از انسانها و موجودات سلب می گردد.
در ضمن در نگاهی دیگر می توان گفت، امید انسانها برای انتظار کشیدن و تلاش برای رسیدن به امام عصر خود، با زنده بودن امام بیشتر محقق می گردد و شاید اگر امام زنده نبود، تلاش مردم برای وصال او به این شدت نمی رسید.
پی نوشت:
1.المعجم، ذیل کلمه ی حیّ
2.سعیدی، احمد، اوصاف المهدی
3.کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 179-178؛ به نقل از معرفت امام زمان و تکلیف منتظران، ابراهیم شفیعی سروستانی، ص90
4.همان
پ.میعاد
