القاب امام زمان (عج) / میثاق

«السلام علیک یا میثاق الله الذی اخذه و کّده» (1)
(سلام بر تو ای پیمان خدا که آن را گرفته و محکم گردانیده است)
میثاق به معنای عهد است؛ میثاق از القابی است که در زیارت شریف آل یس برای امام زمان ( علیه السلام) آمده است. توجه به این نام و آثار این نام، در زندگی شیعیان حائز اهمیت است.

در حدیثی از امام باقر ( علیه السلام) نقل شده است که:

«خداوند ار شیعیان ما در حالی که ذراتی بودند در روز عالم ذرّ (2) میثاق و پیمان ولایت ما را گرفته است.» (3)

در توضیح این حدیث باید گفت در عالم ذرّ خداوند از همه اقرار به ولایت را خواست؛ برخی پذیرفتند و برخی منکر شدند.

باید توجه داشت که پیمان بستن و عمل کردن به تعهد، از اعمال اختیاری انسان است. یعنی انسان تعیین می کند که چه پیمانی را منعقد کند و کدام کار را انجام ندهد. پس پیمان هیچ گاه شامل ذات انسان نمی شود. پس اینکه بگوییم انسانی میثاق است به چه معناست؟ آن هم میثاق الله!

در توضیح این مطلب باید به این نکته اشاره کرد که گاهی انقدر صاحب عملی، در آن کار غرق شده و آن عمل در او شدت دارد، که این عمل به صورت صفتی برای او درمی آید. مثلا اگر فردی عادل باشد و در کارهایش به عدالت رفتار کند گویا نفس او با عدل و عدالت عجین می شود و به همین لحاظ به او عادل می گویند.

میثاقی که خداوند از حضرت مهدی ( عجل الله تعالی فرجه الشریف) گرفته است، میثاقی است آنچنان محکم، و تاکید شده (  وکّده…) که گویا با این عهد وجود خود حضرت میثاق و عهدی شده است. میثاقی که از حضرت گرفته شده، میثاق غیبت، میثاق در تحمل دردها و مشکلات غیبت، درد به دری ها، خون جگر خوردن ها و پیمان صبر و پایداری در برابر بلایای غیبت است؛ و بعد از آن تعهد به مبارزه با باطل، ایجاد حکومت جهانی اسلامی، و تسلیم در برابر خواست خداست.

آن مسئولیت سنگین و خطیری که خداوند به دوش حضرت مهدی ( علیه السلام) سپرده است، مسئولیتی است که شانه ی هیچ احدالبشری با آن آشنا نیست. این چنین بار سنگینی ایجاب می کند که میثاقی بسته شود محکم و اکید.

سید مجتبی بحرینی در باره ی تفسیر این نام جملات زیبایی بیان کرده اند که بدون کم و کاست خواندنی است:

پسر نرجس خاتون! عهد می کنی از همه ی انبیاء و اولیاء بیشتر خون دل بخوری؟ بیشتر از همه شاهد تضییع حقوقت باشی؟ بیشتر از همه از دوست و دشمن نسبت به مقام مقدست اسائه ی ادب شود؟

فرزند فاطمه! با ما پیمان می بندی که از پس پرده ی غیبت ناظر به تاراج حقوق و غصب همه ی شوون متعلق به خود باشی؟ آن هم به نام تو و به عنوان حمایت از حقوق تو!!  (4)

در تعبیر دیگری از نام میثاق می توان گفت، ممکن است هدف از مطرح ساختن چنین نامی، یادآوری عهد و میثاقی باشد که خداوند از بندگان خود گرفت. که این پیمان مشتمل بود بر وحدانیت خداوند و رسالت حضرت خاتم النبیین ( صلی الله علیه و آله و سلم) و ولایت حضرات معصومین ( علیهم السلام و رحمه).

از برخی احادیث استفاده می شود که درباره ی حضرت مهدی عهد و میثاقی جداگانه گرفته شده است. امام باقر ( علیه السلام) می فرمایند:

« خداوند از پیامبران اولی العزم پیمان گرفت که : من پروردگار شما هستم، و محمد رسول من است، و علی امیرمومنان، و جانشینان پس از او والیان امر من و گنجینه های علم من اند. به درستی که به وسیله ی مهدی ( علیه السلام) دینم را یاری می کنم، و دولتم را ظاهر می سازم، و از دشمنانم انتقام می گیرم، و به وسیله ی او، خواه ناخواه، پرستشم محقق می شود.» (5)

این چنین میثاقی در بین است! میثاقی که پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) نیز بر آن پای بست… پس آیا لایق چنین شخصیت والایی نیست که پای در یاری اش بفشاریم؟

پی نوشت:
1.قمی، عباس، مفاتیح الجنان، زیارت آل یس
2.عالم ذرّ عالمی است که پس از آفرینش روح، تمام انسان ها در آنجا جمع شدند در حالیکه به اندازه ی موری بودند، و خداوند از آنان پیمان گرفت. این عالم، الست نیز خوانده می شود.
3.مجمع البحرین، ماده ی وثق
4.بحرینی،مجتبی، سلام بر پرچم برافراشته،  ص 107
5.اصول کافی، ج2، ص 8

منبع: بحرینی، مجتبی، سلام بر پرچم برافراشته، صص 102- 110

پ.میعاد