امام زمان (عج) چگونه از زمان مناسب ظهور خود آگاهى مى يابد؟
اين سؤال گاه از ديدگاه شخص غير شيعى مطرح گشته وگاه نيز از شخص شيعه امامى مطرح مى گردد. در صورتى که سؤال از شخص غير امامى مطرح گردد دو گونه مى توان به او پاسخ داد:
الف. اينکه اين موضوع را بايد همانند ساير مسائل اجتماعى بررسى کرد، به اين معنا که هر گاه مصلحت اسلام وبشريّت اقتضاى ظهور حضرت را داشته باشد، به طور حتم امام زمان عليه السلام ظهور خواهد کرد.
ب. اينکه امام عليه السلام از انجا که از جانب خداوند متعال مورد تاييد است دستور ظهورش را مستقيما از جانب او خواهد گرفت.
و در صورتى که سؤال از شخصى امامى است در جواب سؤال او چند طرح ونظر داده شده است:
1 – اينکه ان حضرت به زمان ظهور خود به جهت رواياتى که از اباء واجدادش رسيده اگاهى دارد. اين احتمال در ادله نقلى به ان اشاره نشده است.
2 – اينکه امام عليه السلام به طور اعجاز از زمان ظهورش اگاهى دارد به اين نحو که خداوند هنگام رسيدن وقت ظهورش معجزه اى ايجاد خواهد کرد وبا ان، حضرت به وظيفه اش که همان ظهور است التفات پيدا مى کند. در روايات اشاره به اين احتمال شده است:
راوندى مرسلا از امام کاظم عليه السلام در حديثى راجع به حضرت مهدى عليه السلام نقل کرده که فرمود: (… اذا حان وقت خروجه انتثر ذلک العلم من نفسه، وانطقه اللَّه عزّ وجلّ فناداه: اخرج يا ولى اللَّه! فاقتل اعداء اللَّه، وله سيف مغمّد اذا حان وقت خروجه اقتلع ذلک السيف من غمده وانطقه اللَّه عزّ وجلّ فناداه السيف: اخرج يا ولى اللَّه! فلا يحلّ لک ان تقعد عن اعداء اللَّه…)؛(16) (هر گاه وقت خروج حضرت رسيد علم به خروج در نفس او منتشر خواهد شد. ان علم او را ندا داده که اى ولّى خدا! خروج کن ودشمنان خدا را به قتل برسان. وبراى او شمشيرى است، هنگامى که وقت خروج او فرا رسد از غلافش بيرون مى ايد وحضرت را ندا داده، مى گويد: اى ولى خدا! خروج کن، که براى تو حلال نيست که از دشمنان خدا صرف نظر کنى).
صدوق نيز از مفضّل بن عمر نقل کرده که از امام صادق عليه السلام درباره تفسير جابر سؤال کردم؟ حضرت فرمود: (… انّ منّا اماما مستترا، فاذا اراد اللَّه عزّ وجلّ اظهار آمده نکت فى قلبه نکتة وامر بامر اللَّه عزّ وجلّ)؛(17) (همانا از ما امامى است پنهان، هر گاه خداوند اراده کند تا او را از پرده غيبت به در اورد، در قلب او علامتى مى نهد، ان گاه به امر خدا سفارش خواهد کرد).
در حديثى از امام زمان عليه السلام رسيده که فرمود: (علمنا على ثلاثة اوجه: ماضٍ وغابر وحادث، امّا الماضى فتفسير، وامّا الغابر فموقوف، وامّا الحادث فقذف فى القلوب ونقر فى الاسماع وهو افضل علمنا…)؛(18) (علم ما اهل بيت بر سه نوع است: علم به گذشته واينده وحادث. علم گذشته، تفسير است. علم اينده، موقوف است. وعلم حادث، انداختن در قلوب وزمزمه در گوش هاست. اين بخش بهترين علم ماست…).
3 – اينکه حضرت مهدى عليه السلام با ان ذکاوت وخُبْرَوِيّتى که دارد وقت ظهور را دريابد.
احتمال دوّم مطابق روايات وعقل است.
پی نوشت :
(16) خرائج وجرائح، ج 3، ص 1167، ح 64؛ کمال الدين، ص 155؛ بحار الانوار، ج 52، ص 311، ح 4.
(17) کمال الدين، ص 349، ح 42؛ بحار الانوار، ج 51، ص 57، ح 49؛ کافى، ج 1، ص 343، ح 30.
(18) دلائل الامامه، ص 524، ح 495.
موعود شناسى وپاسخ به شبهات
