96 – استجابت دعا
رسول خدا – صلى الله عليه و آله – فرمود هر كه بگويد:
لا اله الا الله وحده لا شريك له . اللهم صل على محمد و آل محمد.
مرغ سبزى ، از دهان او بيرون بيايد. و دو بال دارد، مكلل به مرواريد و ياقوت .
و چون آن دو بال را مى گشايد، به مشرق و مغرب مى رسد و از آن مرغ ، صدايى شنيده مى شود، مثل صداى مگس نحل .
پس حق تعالى به او مى فرمايد كه : مرا مدح كردى و پيغمبر مرا مدح كردى ، الحال ساكن مشو.
آن مرغ مى گويد كه : چگونه ساكن شوم ، و حال آن كه تو گوينده لا اله الا الله را نيامرزيدى ؟
خطاب مى رسد: ساكن شو، من او را آمرزيدم .
97 – خدا جواد تر از آن است
در كتاب جمال الاسبوع (45)، از امام جعفر صادق – عليه السلام – روايت شده است كه : وقتى بنده بگويد:
اللهم صل محمد و آله و على اهل بيته .
مستجاب مى شود هر دعايى كه بعد آن بكند؛ زيرا كه خدا از آن جواد تر است كه بعضى را رد نمايد، و بعضى را مستجاب گرداند.
98 – شرايط استجابت دعا
شخصى خدمت امام صادق عليه السلام آمد، و عرض كرد: دو آيه در قرآن است كه من هر چه به سراغ آن مى روم آن را نمى يابم (و به محتواى آن نمى رسم .)
حضرت فرمود: كدام آيه ؟
او گفت : آيه اول اين سخن خداوند است كه فرمود: مرا بخوانيد تا دعاى شما را مستجاب كنم ؛ ادعونى استجب لكم و من خدا را مى خوانم اما دعايم مستجاب نمى شود!
امام فرمود: آيا فكر مى كنى خداوند عزوجل در وعده خود تخلف كرده ؟
گفت : نه .
فرمود: پس علت آن چيست ؟
عرض كرد: نمى دانم .
فرمود: اينك به تو خبر مى دهم ، كسى كه اطاعت خداوند متعال كند در آن چه امر به دعا كرده و جهت دعا را در آن رعايت كند اجابت خواهد كرد.
عرض كرد: جهت دعا چيست ؟
فرمود: نخست حمد خدا مى كنى و نعمت او را ياد آور مى شوى ، سپس شكر مى كنى ، بعد درود بر پيامبر – صلى الله عليه و آله – مى فرستى ، سپس گناهانت را به خاطر مى آورى و اقرار مى كنى و از آنها به خدا پناه مى برى و توبه مى نمايى ، اين است جهت دعا!
سپس فرمود: آيه ديگر كدام است ؟
عرض كرد: اين آيه كه مى فرمايد: در راه خدا انفاق كنيد تا خدا بهتر از آن در راه خدا انفاق مى كنيم ؛ ولى چيزى كه جاى آن را پر كند عايد نمى شود!
امام فرمود: اگر كسى از شما مال حلالى به دست آورد و در راه خدا انفاق كند هيچ درهمى را انفاق نمى كند مگر اين كه خدا عوضش را به او مى دهد.
99 – باز شدن درهاى آسمان براى دعا كننده
روزى رسول خدا – صلى الله عليه و آله – به امير المؤ منين – عليه السلام – فرمود: آيا تو را مژده ندهم ؟
امير المؤ منين – عليه السلام – فرمود: بفرما پدر و مادرم قربانت ! شما كه پيوسته مبشر به خير و خوبى ها بوده ايد.
فرمود: جبرييل تازگى براى من خبر خوشى آورده و آن اين است كه هر كدام از امت من هنگامى كه بر من صلوات مى فرستد، اگر نام اهل بيتم را نيز ملحق سازد درهاى آسمانى جملگى براى پذيرفتن دعا و عبادت او گشوده گردد، و فرشتگان هفتاد درود بر وى بفرستند، و اين خود محو كننده جرم است ، آن گاه گناهان چون برگ درختان از او بريزد، و خداوند تعالى فرمايد:
لبيك تو را پذيرفتم بنده من خجسته و مسعود باشى ! سپس به فرشتگان گويد: شما هفتاد بار بر وى درود فرستاديد و من هفتصد بار؛ ليكن اگر تنها بر من صلوات بفرستد و اهل بيتم را ملحق نسازد ميان دعاى او و آسمان هفتاد حجاب حايل باشد، و خداوند جل و جلاله فرمايد: لا لبيك تو را نپذيرفتم خجسته مباد و مسعود نباشى .
اى فرشتگان من ! دعاى او را به آسمان نبريد تا اين كه اهل بيت پيغمبرش را نيز در فرستادن درود با پيغمبر ملحق سازد، پس هم چنين دعايش پذيرفته نگردد و به آسمان بالا نرود تا بر اهل بيت پيغمبر – صلى الله عليه و آله – نيز سلام و درود بفرستند. (46)
100 – در ميان دو صلوات
امام صادق – عليه السلام – فرمودند:
هر كه حاجتى به خدا عزوجل باشد، بايد با صلوات بر محمد و آلش آن را آغاز كند و سپس حاجت خود را بخواهد و باز هم در پايان ، صلوات بر محمد و آلش بفرستد؛ زيرا خداوند عزوجل از آن كريم تر است كه دو طرف را بپذيرد و ميانه را وا نهد؛ زيرا صلوات بر محمد و آلش از او محجوب نباشد. (47)
101 – صلواتى قبل از دعا
مردى نزد رسول خدا – صلى الله عليه و آله – آمد و عرض كرد: يا رسول الله ! من يك سوم دعاى خود را به تو اختصاص داده ام .
حضرت فرمود: نيك است .
عرض كرد: يا رسول الله ! نيمى از دعاى خود را به شما مخصوص كرده ام ، پيغمبر – صلى الله عليه و آله – فرمود: اين بهتر است .
عرض كرد: همه دعاى خود را ويژه شما قرار دادم .
فرمود: در اين صورت خداوند مهمات تو را در امور دنيا و آخرت كفايت فرمايد.
مردى از امام – عليه السلام – سؤ ال كرد: خداوند شما را خبر دهد چگونه دعاى خود را براى پيغمبر قرار داده است ؟
امام – عليه السلام – فرمود: از خدا هيچ مساءلت نكرده جز اين كه به صلوات بر محمد و آلش آغاز كرده است ، قبل از خواستن حاجت خويش (48)
102 – قبولى دعا
امام صادق – عليه السلام – فرمودند:
لا يزال الدعاء محجوبا حتى يصلى على محمد و آل محمد. ؛
پيوسته دعا محجوب است تا صلوات فرستاده شود به محمد و آل محمد – صلى الله عليه و آله – (49)
103 – بالا رفتن دعا
امام صادق – عليه السلام – فرمودند:
من دعا و لم يذكر النبى – صلى الله عليه و آله – رفرف الدعاء على راءسه فاذا ذكر النبى – صلى الله عليه و آله – رفع الدعاء ؛
هر كه دعايى كند و نام پيغمبر – صلى الله عليه و آله – نبرد، دعايش گرد سرش بچرخد و هر گاه نام پيغمبر – صلى الله عليه و آله – را برد، دعايش بالا رود. (50)
104 – شرط قبولى دعا
امام على – عليه السلام – فرمودند:
كل دعاء محجوب حتى يصلى على النبى – صلى الله عليه و آله – ؛
هيچ دعايى به آسمان نمى رسد؛ مگر اين كه دعا كننده بر محمد و آل او صلوات بفرستد. (51)
105 – صلوات ، دعاى مردم
امام صادق – عليه السلام – فرمود:
الصلوة من الله رحمة و من الملائكة التزكية و من الناس دعاء ؛
صلوات از جانب خداوند رحمت است و از سوى فرشتگان پاك كردن و از طرف مردم دعا است . (52)
106 – معناى صلوات
از امام كاظم – عليه السلام – درباره معناى درود خدا و فرشتگان و مؤ منان در آيه :
ان الله و ملائكته يصلون على النبى يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما – صلاة الله رحمة من الله ، و صلاة الملائكة تزكية منهم له ، و صلاة لمؤ منين دعاء منهم له
خدا و فرشتگان او بر پيامبر درود مى فرستند. اى كسانى كه ايمان آورده ايد بر او درود فرستيد و به فرمانش به خوبى گردن نهيد!
سؤ ال شده ، فرمود:
درود فرستادن خدا نوعى رحمت از جانب اوست و درود فرشتگان ستايشى است از آنان نسبت به رسول خدا و درود مؤ منان دعايى است از آنها براى پيامبر – صلى الله عليه و آله – (53)
107 – قرار دادن نام پيامبر (ص ) در دعا
رسول خدا – صلى الله عليه و آله – فرموده است :
مرا چون قدح شتر سوار نسازيد؛ زيرا شتر سوار قدح خود را پر مى كند و هر وقت خواست مى نوشد، مرا در آغاز دعا و ميانه دعا و آخر دعاى خود قرار دهيد. (54)
108 – رفع موانع و حجاب ها
در روايت آمده است : دعايى نيست جز آن كه ميان آن و آسمان اجابت ، حجاب و فاصله اى است و آن گاه كه ذكر صلوات بر محمد و آل او به ميان آيد، حجاب ها كنار مى رود و دعا به اجابت مى رسد و بدون صلوات دعا به استجابت نمى رسد. (55)
109 – امام و صلوات بر محمد و آل محمد (ص )
رجاء بن ابى ضحاك مى گويد:
امام رضا – عليه السلام – دعاهايش را با صلوات فرستادن بر محمد و خاندان او شروع مى كرد، و در نماز و غير آن زياد صلوات مى فرستاد. (56) (57)
110 – در حفظ او بكوشيد
از على – عليه السلام – نقل كردند كه : بر محمد و آل محمد صلوات بفرستيد؛ زيرا كه خداوند عزوجل ، در وقتى كه محمد صلى الله عليه و آله را ياد كنيد و او را دعا نماييد و در حفظ او بكوشيد، دعاى تان را قبول خواهد فرمود.
111 – اجابت دعا
از امام صادق عليه السلام روايت شده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: صلوات فرستادن شما بر من ، اجابت دعاى شما و پاكيزگى اعمال تان مى باشد.
112 – هيچ دعايى به آسمان نمى رسد مگر…
هيچ دعايى به آسمان نمى رسد مگر اين كه دعا كننده بر محمد و آل او صلوات بفرستد. (58)
45-جمال الاسبوع ، ص 242.
46-ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ، ص 351 – 350.
47-اصول كافى ، ج 6، ص 89.
48-ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ، ص 349.
49-اصول كافى ، ج 6، ص 81.
50-اصول كافى ، ج 9، ص 81.
51-ميزان الحكمة ، ص 3164، ش 10794، ج 7.
52-الميزان ، ج 1، ص 389.
53-ميزان الحكمة ، ج 7، ص 3166، ش 10801؛ نور الثقلين ، 4/302/221.
54-اصول كافى ، ج 6، ص 83.
55-پرورش روح ، ج 2، ص 350.
56-عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 194، ح 5.
57-چهل حديث سيره رضوى – عليه السلام – ص 31.
58-ثواب الاعمال ، ص 333.