بیانات حضرت آیت الله وحید خراسانی در آستانه اربعین حضرت سید الشهدا (ع)
الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین واللعن علی اعدائهم الی یوم الدین
بحث ما منتهی شد بعد از تمامیت مقتضی به دفع مانع و جمع بین روایات نسبت به مؤمن و مسلم، ولی چون این موسع است و واجب مضیقی در پیش است بنابرای نآن فوت نخواهد شد ولی این فائت است و آن پیشآمد اربعین سید الشهدا است. فرصتی که برای شما در این ایام پیدا می شود غنیمتی است که لا تدرک ولا توصف، منتها محتاج است به اخذ مطلب از منبع وحی.
در احتجاج این روایت را از امام حسن عسگری نقل می کند و آن حضرت از پدرش و امام دهم از امام نهم و هکذا تا به شخص خاتم. قهرًا به نص مثل احتجاج طبرسی این کلام، کلام کسی است که “وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى، إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى” ؛ و متن حدیث این است-: چون در خود بیان خصوصیتی است- أَشَدُّ مِنْ يُتْمِ الْيَتِيم… فقه حدیث مهم است. بحث ایتام و کفالت یتیم به قدری مهم است که کتاب و سنت هر دو به این امر به نهایت اهمیت نظر کرده: “فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ“. کفالت یتیم و حفظ یک یتیم، چون تمام تعلق به پدر است، و او اصل این فرزند است و وقتی اصل رفت فرعِ بی اصل به قدری مورد لطف خداست که دستی که بر سر یتیمی کشیده بشود به عدد هر مویی که آن دست بر آن موی بگذارد، حسنه ای ثبت می شود، ولی متن روایت این است: “أَشَدُّ مِنْ يُتْمِ الْيَتِيمِ الَّذِي انْقَطَعَ عَنْ أَبِيهِ يُتْمُ يَتِيمٍ انْقَطَعَ عَنْ إِمَامِه“. این افراد امتی که ولیّ شان غائب است و سرپرستشان در حجاب اختفاست، این یتم اشد از هر یتمی است “وَلَا يَقْدِرُ عَلَى الْوُصُولِ إِلَيْهِ وَلَا يَدْرِي کیف حُكْمَهُ فِيمَا يُبْتَلَى بِه”. اگر این یتیم یتمش تصور بشود او یتیم جسم است این یتیم روح است او یتیم دنیا است این یتیم آخرت است؛ “وَلَا يَدْرِي کیف حُكْمَهُ فِيمَا يُبْتَلَى بِهِ مِنْ شَرَائِعِ دِينِه الا…” و در این حرف تنبیه آن چرا که باید برای اهلش بگوید فرمود
“أَلَا فَمَنْ كَانَ مِنْ شِيعَتِنَا عَالِماً بِعُلُومِنَا وَهَذَا الْجَاهِلُ بِشَرِيعَتِنَا الْمُنْقَطِعُ عَنْ مُشَاهَدَتِنَا يَتِيم “ٌ، اما چه یتیمی؟ یتیمی است که در دامن اوست. این تعبیر عجیب است. این ایتام آل محمد در دامن شمایند که عمری در علوم اهل بیت جان کندید. الا… باز دو مرتبه بعد از آن تنبیه الا دوم، آن هم از زبان عقل کل، “أَلَا فَمَنْ هَدَاهُ وَ أَرْشَدَهُ وَعَلَّمَهُ شَرِيعَتَنَا كَانَ مَعَنَا فِي الرَّفِيقِ الْأَعْلَى”. این بخت، افسوس که مورد استفاده نیست. اگر در این دهه به جائی بروید که آن ایتام، آن منقطعین از شما، هم دفع شبهه کنند و هم تقویت مبانی دین، هم تعلم احکام شریعت سید المرسلین، جزای هر یک از شما معیت با شخص پیغمبر خاتم است اما عمده فقه حدیث است درایت روایت است.
كَانَ مَعَنَا ضمیمه دارد؛ سرش چیست؟ سرش این است که آفتاب می تابد بر این زمین، این زمین با آفتاب است، اما با آفتاب بودن امری است در کنار خورشید بودن امر آخری است. همان طوری که این شمس در منظومه ی مُلک می تابد آن شمس در منظومه ی ملکوت می تابد. با او هستند کسانی که سعادت هدایت به دین او یافتند، اما این طبقه یعنی آن کسانی که ایتام اهل بیت را اداره کنند به تعلیم مبانی و احکام دین، اینها معیت شان جدا از همه است. “كَانَ مَعَنَا فِي الرَّفِيقِ الْأَعْلَى” ،این جاست که کمیت عقل لنگ است “وَأَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ” اگر یکنفر به وسیله ی شما هدایت بشود “خَيْرٌ لَكَ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْس”.
این روزها خبرهایی از عراق می رسد. این خبرها برای اهلش ، برای کسانی که مسئولیت پذیر اند به قدری تکان دهنده است که من متحیر ام. اولا از آن خلوص ، اخلاص چه بگویم. یکی از بزرگان نجف آمده بود، بعد به ما نقل کرد، گفت: شب نیمه ی شعبان که آن غوغا در حرم و صحن به وجود آمد، من از حرم بیرون آمدم، برخوردم به یک زنی، بچه ای دست در دست مادرش؛ به این زن گفتم: تو از کجایی؟ گفت: از فلان بلد ، گفتم: این جا همچو شبی چه می کنی؟ بعد یک نگاهی به من کرد، گفت: سید! این بچه ی من، از بچه ی صاحب این قبر عزیزتر نیست. همین دو سه روزه جوانی کنار مادرش جان داده، قطعه قطعه شده، جنازه ی جوان را برداشتند که به بصره برگردانند، از بصره با پای پیاده آمده به مادر گفتم: بیا برویم با جنازه، گفت: ببرید، من می روم به زیارت او. این پسر را به ام البنین دادم. اگر این است ما چه کاره ایم او متاع جان را آورد تقدیم کرد ما از راحتمان برای ارشاد این ایتام اهل بیت صرف نظر نکنیم. افّ لنا! واقعا فردای قیامت اگر آن زن را با ما به محشر بیاورند، ما از خجلت چه بکنیم.
زیارت اربعین خواندی ، شیخ در تهذیب نقل می کند، متن کلام این است: صفوان بن مهران، قال لی مولای الصادق فی زیارة الاربعین عند ارتفاع النهار، بعد که شروع می کند به زیارت، شاهد این جاست: وَبَذَلَ… لا اله الا الله… وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ، مهجه خودش را بذل کرد خدایا در تو، فیک، امام ششم خبر دارد. وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ. فرق است: فی سبیله یک تعبیر است، امّا تعبیر امام این است: وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ اما غایت این بدل چیست! علت چی بود! لِيَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَحَيْرَةِ الضَّلَالةِ. تمام این غوغا برای این بود، غایة الغایات، نهایة النهایات این است: استنقاذ عباد از جهالت، استنقاذ عباد از حیرت ضلالت.
خوشا به حال آنها که دوره ی سال تملذ می کنند، در چنین ایامی به دنبال بلاد دور افتاده از معلمین خیر و مرشدین دین به هدایت ایتام اهل البیت عصمت می شتابند. سعادتمند کسی که تارک الصلاتی را در این ایام به نماز بیاورد. بیگانه ای از امام زمان را با ولی عهد آشنا کند. در سه امر اهمیت بدهید: تحکیم عقاید، تهذیب اخلاق، تعلیم احکام. به این سه پله قدم بردارید، بعد نتیجه اش معیت خاتم، فی الرفیق الاعلی است.
بگذریم، امّا چه کرد. کاری که او کرد نه گفتنی است، نه فهمیدنی است. کاری بود بین او و خدا. افسوس که عمر گذشت، نه او را شناختیم نه به مردم شناساندیم. اول او را بشناسید بعد در این سفرها به مردم معرفی کنید. آدم را بخوان در قرآن – “وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا” ، بعد شد صَفیُّ الله ؛ بعد نوح را بخوان، نهصد و پنجاه سال جان کند، فلبث فی قومه الف سنة الا پنجاه سال ،این عمر چگونه صرف شد با چه قومی، شد نجی الله. ابراهیم را بخوان در قرآن چه کرد، بعد از همه شد خلیل الله. بعد برس به دفتر زندگی خاتم، آن کسی که – دَنا فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنی، شد حبیب الله.
روز اربعین متن زیارت این است: ای حسین ابن علی! تو کی بودی؟تو چه کردی؟ خوب دقت کنید این بیان رأس و رئیس مذهب است: السَّلَامُ عَلَى خَلِيلِ اللَّهِ، آن ابراهیم خلیل خلاصه شد در آن قب شش گوشه. السَّلَامُ عَلَى خَلِيلِ اللَّهِ ونَجِيیهِ ، آن نوح و نهصد و پنجاه سال عصاره شد در آن بدن قطعه قطعه. السَّلَامُ عَلَى خَلِيلِ اللَّهِ وَ نَجِيیهِ ، السَّلَامُ عَلَى وَلِيِّ اللَّهِ وَ حَبِيبِه . آن خاتم، آن عقل کل خلاصه شد : حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ حُسَيْن – السَّلَامُ عَلَى وَلِيِّ اللَّهِ وَ حَبِيبِه – السَّلَامُ عَلَى خَلِيلِ اللَّهِ وَ نَجِيیِهِ السَّلَامُ عَلَى صَفِيِّ اللَّهِ وَ ابْنِ صَفِيِّه وأَعْطَيْتَهُ مَوَارِيثَ الْأَنْبِيَاءِ، آنچه همه انبیا داشتند پروردگارا تو به او دادی؛ وأَعْطَيْتَهُ مَوَارِيثَ الْأَنْبِيَاءِ وَجَعَلْتَهُ حُجَّةً عَلَى خَلْقِكَ مِنَ الْأَوْصِيَاء. البته همه مزد این است – َأَعْذَرَ فِي الدُّعَا کار را تمام کرد وَمَنَحَ النُّصْحَ وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيک کار به آنجا ختم شد، سوره فجر را بخوان يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ،ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً . دیگر رسید به آنجا که گفتنی نیست، منتها باید فهمید چه بر او گذشت.
امیرالمومنین آمد به کربلا، بعد روایت این است : وقتی رسید پاها را از رکاب در آورد اغرورقت عيناه ،بعد یک نگاهی به زمین کرد فرمود : طوبی لک. خطاب کرد به زمین کربلا: خوشا به حال تو، طوبی بر تو، تهراق علیک دماء الاحبة. این تعبیر باب مدینة العلم است .بر تو خون احبه می ریزد. آنچه مهم است همه خونشان بر آن زمین ریخت، امّا یک خون بر آن زمین نریخت. آن خون رفت به آسمان. به کجا رفت!!! چی شد؟ بهتر این است خود عبارت خوانده بشود:
ولما فجع الحسين بأهل بيته وولده ولم يبق غيره وغير النساء والذراري نادی… نادی: هَلْ مِنْ ذَابٍّ يَذُبُّ عَنْ حَرَمِ الرَسُولِ؟ هَلْ مِنْ مُوَحِّدٍ يَخَافُ اللَّهَ فِينَا؟ هَلْ مِنْ مُغِيثٍ يَرْجُو اللَّهَ فِي إِغَاثَتِنَا؟ … لا اله الی الله… وقتی به اینجا رسید: وَارْتَفَعَتْ أَصْوَاتُ النِّسَاءِ بِالْعَوِيلِ فَتَقَدَّمَ … فَتَقَدَّمَ إِلَى بَابِ الْخَيْمَةِ فَقَالَ… امّا چه قال… َقال: نَاوِلُونِي ابْنِيَ الطِّفْلَ حَتَّى أُوَدِّعَهُ، در همچو هنگامه ای. متن کلام از سید و احتجاج این است: فناولوه الصبی وأومأ إليه ليقبّله فرماه حرملة بن الكاهل بسهم فوقع في نحره. آنچه مهم است این است: تیر رسید خواهرش را خواست داد طفل را به زینب. این است غوغا این جاست کار این جا تمام شد: داد طفل را ، ثم تلقى الدم بكفيه، هر دو دست زیر گلوی طفل ، طفل در دست زینب؛ دست ها زیر گلو حتی امتلأت، تا وقتی دست ها پر شد، بعد که دست ها پر شد… این جا جای کلام امام پنجم است، همه ی خون ها ریخت روی زمین اما این خون… فرمی نحو السماء، خون را پاشید به طرف آسمان بیان امام این است: لم یسقط من تلک الدم قطرة، یک قطره برنگشت؛ بعد چه کرد؟ …لا اله الا الله… بعد، حفر بسیفه، زمین را با شمشیر گود کرد…لا اله الا الله… فرمله بدمائه بعد به خون آغشته کرد، بدن را گذاشت در قبر فصلی علیه حالا چه نمازی بود چه حالی داشت؛ آن تعبیری که عقل هر فقیهی را مبهوت می کند این است اولا از تعبیر معلوم می شود کلام، کلام که بود؛ معلوم می شود از این بیان که نمی توانست دل از این بچه بردارد. فنودی من الهوی: دعه یا حسین!
مسجد اعظم قم، 19-10-1390 شمسی، مطابق با 16-02- 1433قمری
