توصیه های مهم حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی به روحانیون در آستانه محرم 1433
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي سيدنا محمد و آله الطاهرين سيما بقية الله في الارضين و اللعن علي اعدائهم الي يوم الدين
قال الله سبحانه و تعالی: “وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ“[1]
پیشآمد عاشوراست. عاشورا را نه کسی شناخته و نه هم خواهد شناخت.
مرحوم آخوند وقتی از دنیا رفت، آن مردی که در دقت نظر، حاشیه رسایلش آیتی است و در حاشیه مکاسبش در هر سطری اهل فقه می دانند چقدر هنر کرده، با این قدرت فکری وقتی او را مشاهده کردند اهلش، گفت: ما تا در دنیا بودیم نفهمیدیم سید الشهدا کیست، وقتی آمدیم به اینجا فهمیدیم او کیست. هنوز باز زود است. آخوند در حیات برزخی دیده او را. آن وقتی شناخته می شود كه در حيات اخروي بشر قدم بگذارد، بعد بفهمد او كيست و او چه كرد. كاري كه او كرد كاري است كه امام حسن بن علي متن كلامش اين است: لا يوم كيومك، روزي مثل روز تو نيست. روز جميع انبيا، روز جميع اوصيا، روز جميع اوليا، همه را ديد، بعد فرمود: لا يوم كيومك. او چه كرد؟ به بشریت فهماند: اغلی و اعلي از گوهر حيات انسان گوهري نيست و اين گوهر به هر ثمني سودا بشود، خسران است و حسرت؛ فقط آن كس از حسرت رسته كه اين اغلي الجواهر را معامله نكند الا به يك ثمن و آن ثمن خداست. بذل مهجته فيك[2]
بعد رسید به کجا؟ به جایی که حجت خدا فرمود: مداومت کنید بر سوره‌ي فجر؛ “وَالْفَجْرِ ، وَلَيَالٍ عَشْرٍ”[3] . آن شبهای دهگانه چیست، آن شفع چیست، آن وتر چیست، آن فجر کدامست، آن کسی که فرمود: مداومت کنید بر سوره فجر، او دانست كه اين سوره از كجا شروع مي‌شود، به كجا ختم مي‌شود. شروع از فجر است: وَالْفَجْرِ ، ختام: “يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ، ارْجِعِي… ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً”[4]. ديگر كلّ البيان، هر بياني گنگ است، هر قلمي مي‌شكند. ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً. فروخت خودش را به خدا.
ماه ماه خداست. ايام ايام خداست. نص قرآن اين است: “وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ”. در اين ايام كساني كه اغتنام فرصت كنند و اين وقت را غنيمت بشمرند… ايام عاشورا بهاري است كه دل‌ها زنده مي‌شود. بالاترين بهره از فقاهت اين است. كساني كه فهميده‌اند، به فقه دين رسيده‌اند، از اين ايام حد اكثر استفاده را بكنند. اين عمر را صرف خدا كنند؛ اگر بهتر، بالاتر از اين بود، خدا مي‌فرمود. “وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ” . دعوت كنيد مردم را به خدا. به مردم بفهمانيد: چه بودند، چه شدند، چه خواهند شد. “فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ“[5]. اول خودتان بنگريد بعد به مردم تذكر بدهيد؛ “فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ ، خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ ، يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ[6]“. كيست كه أَنْشَأَكُمْ … “وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ“[7] تا جايي كه فرمود: “ثمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ“[8].
داد آنچه را داد اما ما جز خسارت هيچ نبرديم، چون اين زندگي صرف شد در غير او. حالا از خواب بيدار شو، راه بسيار دشوار است، برگشتني نيست. دار عمل تمام شد روزگار جزا رسيد، هيچ نيست، فقط مددي لازم است.
هم خودتان، هم به مردم توصيه كنيد: شروع كنيد از اول قرآن، حد اقل هر روز يك جزء قرآن بخوانيد. با كلام الله روح را منور كنيد: نوروا بيوتكم بتلاوة القرآن.[9] “قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ“[10].اين خانه‌ي دل تاريك را به اين چراغ روشن كنيد، ولي از آن حديث صحيح غفلت نكنيد: آن قرآن را به امام زمان هديه كنيد تا اين هديه موجب لطف او بشود و عنايت او. مگر به كيمياي نظر او مس وجود من و تو منقلب بشود و الا اگر آن اكسير به اين آهن نخورد قلوبهم كالحجارة بل هي اشد قسوة. اين راه اول است.
در مجالس، در محافل احياء كنيد امر آل محمد را. فضيل بن يسار از اعيان اصحاب است. بيان ائمه با فقها از روات، خيلي قابل دقت و نظر است. متن كلام اين است… برنامه‌ي همه مجالس عاشورا را اين حديث قرار بدهيد. متن كلام امام خصوصيتي دارد:
يا فضيل: تجلسون وتحدثون؟ جلسات داريد؟ اين سؤال اول است. بعد وتحدثون؟ آن جلسات را به احاديث ما… خواست بفهماند: مزين مي‌كنيد؟ قال: نعم! جعلت فداك. قال: إن تلك المجالس أحبها. خوشا به حال آن‌ها كه مجالسشان شد محبوب او. إن تلك المجالس أحبها. وقت مردم را به روزنامه‌ها ضايع و باطل نكنيد، به اين سياست‌بافي‌ها خودتان و مردم را سودا نكنيد. فقط قرآن، روايات اهل بيت عصمت. إن تلك المجالس أحبها فأحيوا أمرنا[11] .زنده كننده‌ي امر ما باشيد، حمال زيد و عمرو نشويد. بدبختي ما اين است: زندگي را به كسي كه بايد سودا كنيم، گم كرديم او را. سزاي ما هم اين است “وَيُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمِينَ وَيَفْعَلُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ“[12]. مجالس بايد مشحون باشد به احياء امر اهل بيت.
يا فضيل ! فرحم الله… -گفتنش سهل است- فرحم الله من أحيى أمرنا[13]. كسي كه نفس او عالم امكان را به هم مي‌زند، يعرف الامام: فی العلم واستجابة الدعوة[14]. همچو كسي به نسبت تحققيه- نه ترقبيه: نفرمود يرحم الله بلكه- فرمود: رحم الله من أحيى أمرنا. چه گفت؟ رحمتي كه او خواست چه رحمتي است؟ قرآن بخوان تا بفهمي گفته‌ي او چه بود: “وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ“. تجلسون وتحدثون؟ حديث كنيد، امر ما را احياء كنيد، فرحم الله من أحيى أمرنا، يا فضيل! من ذكرنا… من ذكرنا أو ذكرنا عنده فخرج من عينه ، چه اندازه؟ به اندازه‌ي بال مگسي، همين اندازه اگر چشمش بر مصائب ما تر بشود، غفر الله ذنوبه ولو كانت أكثر من زبد البحر[15]. آيا چه شده كه اين كلمه را فرموده؟ آيا چه اتفاق افتاده؟
بشناسيد صاحب اين ايام را و به مردم بشناسانيد. چه كسي است كه تأثر براي او به قدر بال مگسي اگر چشم تر بشود، تمام گناهان همه آمرزيده مي‌شود؟ كشف انّي مي‌كند كه كار چه كاري بوده.
محمد بن ابي جرير القمي، قال: سمعت أبا الحسن الرضا- كلام امام ششم برهانش اين است- قال: سمعت ابا الحسن الرضا يقول لأبي: من زار الحسين بن علي عارفا بحقه كان من محدثي الله فوق عرشه. كه بود، چه كرد كه زائر قبر او مي‌شود طرف سخن با خدا فوق عرش خدا؟ ثم قرأ: “إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ ، فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ“[16]. رفتن به زيارت او آن قدم را به مقام عنديت مليك مقتدر مي‌رساند. اگر زائر قبرت، يا ابا عبدالله، عند مليك مقتدر، آيا خودت با آن سر بريده كجايي؟
قال: قلت لأبي عبد الله: ما لمن زار الحسين؟ قال… روايت معتبر، به سندي كه شيخ انصاري در اعظم مسائل به اين سند فتوا مي‌دهد. ما لمن زار الحسين؟ قال: كان كمن زار الله في عرشه. قال: قلت: ما لمن زار احدا منكم؟ قال كمن زار رسول الله[17]. ديگر كميت بيان لنگ است. كسي كه يكي از شما را زيارت كند، مقام او چيست؟ فرمود: كمن زار رسول الله، اما كسي كه حسين را زيارت كند كمن زار الله في عرشه.
كربلاي او شد عرش خدا، زيارت او شد زيارت خدا. افسوس كه ما نفهميديم كه بود و چه كرد و آن روز چه شد. اين چند كلمه كافي است، همه اهل فضل ايد شرح نمي خواهد:
لقد صرع بمصرعك الإسلام، وتعطلت الحدود والأحكام، وأظلمت الأيام، وانكسفت الشمس، وأظلم القمر، واحتبس الغيث والمطر[18]… لا اله الا الله… واهتزّ العرش والسماء، واقشعرت الأرض والبطحاء، فجع… فجع بك الرسول، وازعجت البتول، وطاشت العقول[19]
السلام على من طهره الجليل، السلام على من افتخر به جبرئيل[20]. یا ابا عبدالله! تو که هستی؟ که بودی چه کردی؟ السلام على من ناغاه في المهد ميكائيل[21]، … السلام على من انتهكت حرمة الاسلام في إراقة دمه[22].
فنزع الرسول الرداء، وعزاه بك الملائكة والأنبياء[23]. آن کلمه ای که کمر شکن است این است: وفجعت… وفجعت. فاجعه چیست؟ وفجعت بك أمك… وفجعت بك أمك فاطمة الزهراء[24]
واقيمت عليك المآتم في أعلا عليين، تلطم عليك فيها الحور العين، وتبكيك السماوات وسكانها، والجبال وخزّانها، والسحاب وأقطارها، والأرض وقيعانها، ومكة وبنيانها، والجنان وولدانها، والبيت والمقام والمشعر الحرام[25]
یا صاحب الزمان! یا صاحب الزمان! تویی صاحب عزا. “وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا”[26]. ای ولی آن خون که گرفت روی دست گفت: بسم الله وبالله وفی سبیل الله وعلی ملة رسول الله، بیا! بیا! بفهمان که بود، بگو چه شد، آن پیراهن غرقه به خون را بر سر دست بلند کن.
امسال از عاشورا تا اربعین دعای فرج را بخوانید، مردم در مجالس بخوانند. صاحب عزا اوست، او باید بیاید امر او را احیا کند.
[1] و كيست خوشگفتارتر از آن كس كه به سوى خدا دعوت نمايد
[2] خون قلب خود ونفس اش را در (راه) تو داد و بذل کرد
[3] سوگند به فجر ، و سوگند به شبهای دهگانه
[4] اى نفس مطمئنّه، خشنود و پسندیده به سوى پروردگارت بازگرد
[5] پس انسان بايد بنگرد كه از چه آفريده شده است،
[6] پس انسان بايد بنگرد كه از چه آفريده شده است، از آب جهندهاى خلق شده، [كه] از صُلْبِ مرد و ميان استخوانهاى سينه زن بيرون مىآيد
[7] و شما را صورتگرى كرد پس صورتهاى شما را نيكو نمود
[8] آن گاه آفرينشى ديگر پديد آورديم. آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است
[9] خانه هایتان را با تلاوت قرآن روشنایی دهید
[10] قطعاً براى شما از جانب خدا روشنايى و كتابى روشنگر آمده است
[11] چنین مجالسی(که در آن اخبار و احادیث ما گفته شود) دوست می دارم پس امر ما را ( در آن) احیا کنید
[12] و ستمگران را بىراه مىگذارد، و خدا هر چه بخواهد انجام مىدهد
[13] ای فضیل! رحمت خدا باد بر آن کسانی که امر ما را زنده نگه می دارند.
[14] ( دلیل بر امامت): علم و مستجاب الدعا بودن است
[15] ای فضیل! اگر کسی از ما یاد کند یا نزد او از ما یاد شود و در چشمانش به اندازه بال مگسی اشک حلقه زند خدا گناهانش را بیامرزد اگر چه بیش از کف های دریا باشد
[16] در حقيقت، مردم پرهيزگار در ميان باغها و نهرها ، در جایگاه راستين[بهشت جاودان] نزد پادشاهى توانایند
[17] به امام صادق-علیه السلام- گفتم: برای کسی که به زیارت امام حسین برود چیست؟ فرمود:او مانند کسی است که به زیارت خدا به عرش خدا می رود. گفتم: کسی به زیارت یکی دیگر از شما اهل بیت برود برایش چیست؟ فرمود: او مانند کسی است که به زیارت رسول خدا می رود.
[18] (به کشته شدن تو) اسلام طرح شد واز بین رفت، و حدود و احکام الهی تعطیل و مختل شد، و روزها تاریک و ظلمانی گردید، و خورشید گرفت و تیره شد، و ماه تاریک شد، و ابر و باران حبس گشت،
[19] و عرش خدا و آسمان لرزید، و بیابان و زمین به لرزه افتاد، پس رسول خدا دردناک گشت، و فاطمه بتول مضطرب و پریشان شد، و عقلها زایل گشت
[20] سلام بر آن كسى كه خدای جليل او را پاك و مطهّر گردانيد، سلام بر آن كسى كه جبرئيل به او مباهات مى نمود
[21] سلام بر آن كسى كه ميكائيل در گهواره با او به مسرت تكلّم مى نمود
[22] سلام بر آن كسى كه به ریخته شدن خونش حرمت اسلام شکسته شد
[23] پس (به خبر مصیبت تو) رسول خدا ردا را برافکند ،و فرشتگان و انبياء او را تسليت و تعزيت گفتند
[24] و مادرت فاطمه زهرا دردناك شد
[25] و مجالسِ ماتم وسوگوارى براىِ تو در اعلاعليّين برپا شد ،و حورالعين به جهت تو به سر و صورتشان لطمه زدند ،گريستند بر تو آسمان ها و ساكنانش ، کوهها و خزاینش ،ابرها و جوانبش ،زمین و فلات هایش، شهرمكّه و پايه هايش ،بهشت ها و جوانانش ،خانه كعبه و مقام ابراهيم و مشعرالحرام
