مرد رو به روی آینه ایستاد و لبخند معناداری زد، اولین باری بود که ریش گذاشته بود، آخر امروز امتحان استخدامی در یک اداره ی دولتی را داشت…

وارد فروشگاه شدم، خانمی با ظاهری ساده با لهجه ی یکی از شهرستان ها را در آنجا دیدم. فروشنده ها داشتند با چرب زبانی کالایی را که چندان هم با کیفیت نبود با قیمتی سه برابر ارزش واقعی به او می فروختند. زن از فروشگاه بیرون رفت و فروشنده ها با صدای بلند خندیدند و به قول خودشان، به خاطر کلاه گشادی که سر زن گذاشته بودند، شاد بودند.رسول خدا(ص) در وصف نفاق انسان های آخرالزمانی می فرمایند:

«هنگامی که مردم بر روی دلهای درنده خوی خود جامه میش بپوشند، دلهای آنها از مردار گندیده تر و از حنظل تلختر است.»(1)

«گفتارشان از عسل شیرین تر، دلهایشان از حنظل تلختر است، خداوند هر روز به آنها می فرماید: آیا از من فرار می کنید؟! یا بر من جرئت می کنید؟!(2) «آیا پنداشته اید که ما شما را بیهوده آفریده ایم و شما به سوی ما بازگردانده نمی شوید.» ؟!(3)

«زمانی پیش آید که مردم گرگ درنده می شوند، هر کس گرگ نباشد گرگها او را می خورند.»(4)

امام صادق(ع) نیز می فرمایند:

«مردم آن زمان ظاهری زیبا و آراسته و باطنی پست و پوسیده دارند، هر کس آنها را ببیند دچار شگفت می شود، ولی چون با آنها معاشرت کند مورد ستم قرار می گیرد.»(5)

آنچه باید باشد

امام علی(ع) می فرمایند:

«از نفاق و دورویی دوری کن، چرا که انسان دورو، پیش خداوند آبرومند نیست.»(6)

یکی از آفتها و خطرهای اجتماعی که ممکن است جامعه را به ویرانی و تباهی بکشد و پایه های وحدت اجتماعی را متزلزل سازد، آفت و آسیب بزرگی است به نام «نفاق و منافق» که در قرآن و روایات نسبت به آن هشدارهای جدّی داده شده است.

قرآن با لحنی تند، مؤمنان را از خطرهای منافقان برحذر می دارد و می فرماید:

«از منافقان برحذر باشید، چه این که آنان هم گمراهند و هم گمراهگر، هم خود لغزیده اند و هم لغزاننده دیگرانند درونشان بیمار است و برونشان بی عیب و سالم می نماید.» (سوره منافقون، آیه 4)

طبق دستورات اسلامی برخی از اعمال می تواند مقدمه ای برای  ایجاد نفاق شود، برای مثال خیانت در امانت، دروغگویی، پیمان شکنی، ناهماهنگی باطن و ظاهر، چاپلوسی و تعریف و تعارف بی جا از این دست اعمال هستند.(7)

اما بهتر است بهترین شناخت درباره ی واژه ی نفاق و شخص منافق را از زبان امام علی(ع) بشنویم:

«دل هایشان بیمار است و ظاهرشان آراسته و تمیز، مخفیانه عمل می کنند و چون خزنده ای زهرناک آهسته می خزند و بی خبر زهر خود را می ریزند، شرح و بیانشان دارو و گفتارشان شفاست، اما کردارشان درد بی درمان است، به رفاه و آسایش مردم حسادت می ورزند و به آتش بلا و گرفتاری دامن می زنند و توصیه می کنند، در هر راهی به خاک هلاکت افکنده ای، و برای نفوذ در هر دلی وسیله ای و برای هر غم و اندوهی اشک های(دروغین) دارند. مدح و ستایش به هم قرض می دهند و از یکدیگر انتظار پاداش دارند اگر چیزی بخواهند پافشاری می کنند و اگر سرزنش کنند پرده دری می نمایند…. .

چشم نداشتن و بی نیازی را دستآویز طمع قرار می دهند تا از این راه بازار خود را داغ کنند و کالاهایشان را رونق بخشند، می گویند و ایجاد شبهه می کنند، وصف می کنند و حقیقت را وارونه جلوه می دهند.

اینان دار و دسته شیطانند و زبانه های انبوه آتش.»

«آنان حزب شیطانند و بدانید که حزب شیطان همان زیانکارانند.»

پی نوشت:
1.       بحارالانوار جلد 52 صفحه 264 و الزام الناصب صفحه 185
2.       الزام الناصب صفحه 182
3.       مؤمنون: 116
4.       تحف العقول صفحه 44
5.       بشاره الاسلام صفحه 75 و الزام الناصب صفحه 194
6.       غرر الحکم، ج 2، ص 304.
7.       میزان الحکمه، ج 13، صفحات ،ص 344، 345، 346، 347.
8.       نهج البلاغه، خطبه 194، میزان الحکمه، ج 12، ص 348 و349.

اریحا