سريه عبيدة بن حارث – سال دوم هجرى قمرى / 1 ربیع الاول
پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله براى تعقيب كاروان هاى قريش و حركت هاى ايذايى بر ضد مشركانى كه براى جان و مال مسلمانان مكه و پيروان دين اسلام، احترامى قائل نبوده و آنان را از خانه و كاشانه خويش دور ساختند و دارايى هايشان را به تاراج بردند، اقدام به رزمايش هاى نظامى و قدرتى نمود.
آن حضرت، به قصد يكى از كاروان هاى قريش كه ميان شام و مكه، بازرگانى مى كرد، پسر عمويش عبيدة بن حارث بن عبدالمطلب را در رأس شصت و يا هشتاد رزمنده مسلمان كه همگى از گروه مهاجران بودند، اعزام كرد.
عبيدة بن حارث به سوى ساحل “درياى سرخ”، كه محل عبور كاروان هاى شام به مكه و بالعكس بود، روان شد و در “رابغ”، كه در ده ميلى “جُحفه” قرار دارد، به كاروان قريش رسيد. سرپرست كاروان، “ابوسفيان بن حرب” و به روايتى “عكرمة بن ابى جهل” و به روايت ديگر “مكرز بن حفص” بود. تعداد كاروانيان به دويست نفر بالغ مى شد.
از ميان مسلمانان، “سعد بن ابى وقاص”، تيرى به سوى كاروان قريش رها كرد. روايت شد كه وى داراى تيردانى بود كه بيست پيكان تير در آن، جا مى شد و هر گاه، هر يك از آن ها را به مقصدى رها مى كرد، به هدف اصابت مى كرد و هيچ گاه تيرش به هدر نمى رفت. وى نخستين مسلمانى بود كه در راه اسلام تيرى رها كرد.
اما به غير از اين مورد، ميان دو طرف، درگيرى و نزاعى به وقوع نپيوست و هر كدام به شهرهاى خويش برگشتند. گرچه در اين سريه، جنگى ميان دو طرف روى نداد، وليكن دليرى و جسارت رزمندگان اسلام در تعقيب مشركان قريش، در آن سرزمين دور دست، آثار خويش را بر جاى گذاشت و مشركان مكه را با پديده تازهاى به نام نظام و حكومت اسلامى روبرو گردانيد و رعب و وحشتى در ميان آنان برانگيخت. در تاريخ اين سريه، اتفاقى ميان تاريخ نگاران نيست.
واقدى، آن را در ماه شوال، هشتمين ماه هجرت پيامبر صلی الله علیه و آله به مدينه منوره(1) و مؤلف كتاب “الاستيعاب”، آن را در ماه ربيع الاول سال دوم هجرى و نخستين سريه اسلامى دانستهاند.(2) در كتاب المحبر گفته شد كه اين سريه، در نخستين روز ربيع الاول واقع گرديد.(3)
پی نوشت
(1). المغازى ،ج 1، ص 10.
(2). الاستيعاب، ج 3، ص 1020.
(3). المحبر، ص 116.
