سیمای بهشتیان و دوزخیان

4- احسان: «مسلما متقین در سایه سار بهشت و کنار چشمه ها هستند و برایشان میوه های فراوان از آنچه که بخواهند وجود دارد. به آنها گفته می شود بخورید و بیاشامید؛ گوارایتان باد، این نعمتها به خاطر اعمال نیکی است که انجام داده اید. ما اینچنین به محسنین پاداش می دهیم.» (4)

5- جهاد با جان و مال در راه خدا: «خداوند از مؤمنین جانها و اموالشان را خریداری می کند که در برابر آن بهشت برای آنان باشد. در راه خدا پیکار می کنند؛ می کشند و کشته می شوند؛ این وعده حقی است بر او که در تورات و انجیل و قرآن آمده و چه کسی نسبت به عهدش از خدا وفادارتر است؟ پس بشارت باد بر شما بخاطر معامله ای که با خدا کرده اید و این پیروزی بزرگی است.» (5)

6- مخالفت با هوای نفس: «و اما آنکه از مقام پروردگارش بترسد و نفس را از هواپرستی باز دارد، بهشت جایگاه اوست.» (6)

7- هجرت: «آنان که ایمان آوردند و هجرت کردند و در راه خدا با اموال و جانهایشان جهاد نمودند، مقامشان نزد خدا برتر است و آنها رستگارانند. پروردگارشان آنها را به رحمتی از سوی خویش و خشنودی خود و باغهای بهشتی که در آن نعمتهای جاودانه است، بشارت می دهد.» (7)

8- صبر و استقامت در راه حق: «کسانی که گفتند پروردگار ما الله است؛ آنگاه استقامت ورزیدند؛ نه ترسی بر آنهاست و نه غصه ای؛ آنها اصحاب بهشتند و جاودانه در آن می مانند. این پاداش اعمالی است که انجام می دادند.» (8)

9- اطاعت از خدا و پیامبر: «هرکس از خدا و رسولش اطاعت کند او را در باغهایی که همواره از زیر درختانش نهرها جاری است وارد می کند، در آن بهشت جاودانه می مانند و این رستگاری بزرگی است.» (9)

10- اخلاص: «مگر بندگان مخلص خدا که برای آنها روزی معین و ویژه ای است؛ میوه های گوناگون در حالیکه آنها مورد احترام و اکرامند؛ در باغهای پر نعمت بهشت.» (10)

11- صداقت: «امروز (روز قیامت) روزی است که صداقت راستگویان به آنها سود می بخشد؛ برای آنها باغهایی از بهشت است که از زیر درختانش نهرها جاری است و جاودانه در آن خواهند بود.(11)

12- خوف از خدا: «برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشتی است.» (12)

13- تولی و تبری: «هیچ گروهی را که ایمان به خدا و روز قیامت دارد، نمی یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند. هرچند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندان آنها باشند.آنها کسانی هستند که خداوند ایمان را بر صفحه دلهایشان رقم زده و با روحی از سوی خود آنان را تأیید کرده است و آنها را در باغها یی از بهشت که نهرها زیر درختانش جاری است وارد می کند…» (13)

14- نماز: «مگر نمازگزاران، کسانی که بر نماز خود مداومت دارند و کسانی که نسبت به (آداب و شرایط و روح) نمازشان محافظت دارند؛ اینها در باغهای بهشتی گرامی داشته می شوند.» (14)

صفات و ویژگیهای دوزخیان:

15و16– کفر و نفاق: «خداوند منافقان و کافران، همگی را در دوزخ جمع می کند.» (15 و16)

17- نافرمانی خدا و پیامبر: «کسانی که خدا و رسولش را نافرمانی کنند برایشان آتش دوزخ است و جاودانه در آن خواهند ماند.» (17)

18- به تمسخر گرفتن آیات الهی: «اینچنین، کیفر آنها دوزخ است؛ بخاطر اینکه کافر شدند و آیات من و پیامبر و ائمه را به استهزاء و سخره گرفتند.» (18)

19- جلوگیری از راه یافتن مردم: «گروهی از آنان به او (پیامبر) ایمان آوردند و جمعی در راه او مانع ایجاد نمودند که شعله فروزان آتش دوزخ برای آنها کافی است.» (19)

20- غفلت: «مسلما گروه زیادی از جن وانس را برای دوزخ آفریدیم. آنها دلهایی دارند که با آن نمی فهمند و چشمهایی دارند که با آن نمی بینند و گوشهایی دارند که با آن نمی شنوند. آنها همانند چهارپایانند بلکه گمراه ترند.آنها غافلانند.» (20)

21- پیروی از شیطان: «به شیطان فرمود: از آن جایگاه با ننگ و خواری بیرون رو؛ هرکس از انسانها از تو پیروی کند، جهنم را از همگی شما پر خواهم کرد.» (21)

22- طغیان و استکبار: «آیا در جهنم جایگاهی برای متکبرین وجود ندارد» (22)

23- ظلم و تکیه کردن بر ظالم: «اما ظالمان، پس هیزم آتش دوزخند.» (23)

24- دنیا پرستی و فراموش کردن آخرت: «هرکس که فقط زندگی زودگذر دنیا را بخواهد آن را به مقداری که بخواهیم به هرکس اراده کنیم می دهیم. سپس دوزخ را برای او قرار خواهیم داد که در آتش می سوزد، در حالی که سرزنش شده و از درگاه خدا رانده می شود.» (24)

25- کشتن مؤمن بی گناه: «هرکه مؤمنی را عمدا بکشد، جزایش دوزخ است. جاودانه در آن می ماند و خداوند بر او غضب می کند و او را از رحمتش دور می سازد و عذاب بزرگی برای او آماده کرده است.» (25)

26- ترک نماز: «بهشتیان از مجرمین می پرسند: چه چیز شما را به جهنم فرستاد؟ می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم و….(26)

27- منع زکات: «وای بر مشرکین، کسانی که زکات را ادا نمی کنند و نسبت به آخرت کافرند. (27)

28- ربا خواری: «و آن دسته از رباخواران که به این گناه بازگردند اهل آتش خواهند بود و همیشه در آن می مانند.» (28)

29- کفران نعمت: «آیا کسانی که نعمت خدا را تبدیل به کفران کردند و قوم خود را به دارالبوار (دوزخ) کشاندند را ندیدی؟ جهنمی که آنها به آتشش می سوزند و بد قرارگاهی است.» (29)

30- کم فروشی «وای بر کم فروشان»(30)

31- عیب جویی از دیگران: «وای بر هر عیب جوی غیبت کننده» (31)

32- اسراف و تبذیر: «و اینکه مسرفان اهل آتش اند.» (32)

33- جرم و گناه: «مجرمین مسلما در عذاب جهنم، جاودانه خواهند ماند. (33)

34- تعدی از حدود الهی: «و کسی که از خداوند و رسولش نافرمانی و از حدود الهی تجاوز کند او را در آتش وارد می کند که در آن جاودانه خواهد ماند و برای او عذاب خوار کننده ای است.» (34)

پی نوشت:
1و2 – بقره 82
3- قمر54 و 55:
4- مرسلات 41 تا 44:
5- توبه 111
6- نازعات 40و41
7- توبه 20 تا 22
8- احقاف 13و14
9- نساء 13
10- صافات 40 تا 43
11- مائده 119
12- الرحمن 46
13- مجادله 22
14- معارج 22 تا 35
15و16- نساء140
17- جن 23
18- کهف 106
19- نساء 55
20- اعراف 179
21- اعراف 18
22- زمر60
23- جن 15
24- اسراء 18
25- نساء 93
26- مدثر40 تا 43
27- فصلت 6و7
28- بقره 275
29- ابراهیم 28و29
30- مطففین 1:
31- همزه 1
32- مؤمن 43
33- زخرف 74
34- نساء 14

منبع:
با تلخیص از کتاب پاسخ به پرسشها و شبهات: مجموعه پرسشها و پاسخها از محضر استاد رضا محمدی در رادیو معارف، تهیه کننده: پژوهشکده تحقیقات اسلامی، قم: زمزمه هدایت، 1385