شهادت امام جعفر صادق عليه السلام / 25 شوال

سال 148 هجري قمري: شهادت امام جعفر صادق عليه السلام

ابوعبدالله، جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن ابي طالب عليه السلام، معروف به “صادق آل محمد”، امام ششم شيعيان است، كه پس از شهادت پدرش امام محمد باقر عليه السلام، در هفتم ذي الحجه سال 114 قمري، بنا به وصيت مستقيم پدر ارجمندش به مقام منيع امامت نايل آمد.

ميلاد مسعودش، مصادف بود با روز جمعه به هنگام طلوع فجر و به قولي روز دوشنبه هفدهم ربيع الاول سال 80 هجري قمري، در مدينه منوره.(1)

مادر بزرگوارش، فاطمه بنت قاسم بن محمد بن ابي بكر، مكني به “اُم فروه” بود.

اين بانوي والا مقام، كه فرزند زاده جناب محمد بن ابي بكر، يار وفادار اميرمؤمنان عليه السلام و شهيد راه ولايت و امامت بود، در ميان بانوان عصر خويش، به تقوا، كرامت نفس و بزرگ منشي معروف و مشهور بود و امام صادق عليه السلام درباره شخصيت وي فرمود:

مادرم از جمله بانواني بود كه ايمان آورده و تقوا پيشه كرد و نيكوكاري نمود و خدا نيكوكاران را دوست دارد.(2)

امام صادق عليه السلام از جانب مادر، به خليفه اول مسلمانان ابوبكر و از جانب پدر، به امام اول شيعيان و خليفه چهارم مسلمانان حضرت علي عليه السلام منتهي مي گردد.

آن حضرت در اواخر حكومت بني اميه و اوائل حكومت بني عباس مي زيست و از نزديك شاهد قيام سراسري مردم بر ضد بني اميه و سوء استفاده بني عباس از احساسات مذهبي مردم و به دست گرفتن حكومت، با عنوان بيعت با “الرضا من آل محمد صلي الله عليه و آله”، بود و امر سنگين امامت و رهبري شيعيان و محبان اهل بيت عليهم السلام را به نيكي اداره مي كرد.

امام صادق عليه السلام در زمان خلافت عبدالملك بن مروان پنجمين خليفه اموي ديده به جهان گشود و پس از وي، با هشت خليفه اموي ديگر و دو خليفه عباسي، به نام هاي ذيل هم عصر بود و از اكثر آن ها رنج ها و آزارهاي فراواني متحمل گرديد:

1- وليد بن عبدالملك
2- سليمان بن عبدالملك
3- عمر بن عبدالعزيز
4- يزيد بن عبدالملك
5- هشام بن عبدالملك
6- وليد بن يزيد
7- يزيد بن وليد
8- مروان بن محمد
9- ابوالعباس سفاح
10- منصور دوانقي(3)

سرانجام، در 65 سالگي به دست عوامل منصور دوانقي مسموم شد و بر اثر آن، به شهادت رسيد.

درباره تاريخ شهادتش، دو گفتار است. برخي نيمه رجب سال 148 قمري و برخي ديگر 25 شوال سال 148 قمري را بيان كرده اند. ولي معروف و مشهور ميان مورخان و سيره نگاران شيعه، همان قول دوم، يعني 25 شوال مي باشد.

پس از شهادت آن حضرت، بدن مطهرش را حضرت امام موسي كاظم عليه السلام به همراه ساير برادران و فاميلان خود، غسل داد و بر وي كفن پوشيد و در قبرستان بقيع، در كنار سه امام معصوم ديگر، يعني امام حسن مجتبي عليه السلام، امام زين العابدين عليه السلام و امام محمد باقر عليه السلام به خاك سپرد.

در اين جا متن گفتار شيخ مفيد درباره شخصيت آن حضرت را بيان مي كنيم:

و كان الصادق جعفر بن محمد بن علي بن الحسين عليهم السلام من بين اخوته خليفه ابيه محمد بن علي عليهما السلام و وصيه، القائم بالامامه من بعده، و برز علي جماعتهم بالفضل، و كان أنبه هم ذاكراً، و أعظهم قدراً، و أجّلهم في العامه و الخاصه، و نقل الناس عنه من العلوم ما سارت به الركبان، و انتشر ذكره في البلدان و لم ينقل عن احد من أهل بيته العلماء ما نقل عنه، و لا لقي أحد منهم من أهل الآثار و نقله الاخبار و لا نقلوا عنهم كما نقلوا عن أبي عبدالله، فان اصحاب الحديث قد جمعوا أسماء الرواه عنه من الثقاه علي اختلافهم في الآراء و المقالات فكانوا أربعه آلاف رجل.(5)

پي نوشت

1- تاج المواليد (علامه طبرسي)، ص 43؛ زندگاني چهارده معصوم عليهم السلام (ترجمه اعلام الوري)، ص 376؛ منتهي الآمال (شيخ عباس قمي)، ج 2، ص 120.
2- منتهي الآمال، ج2، ص 121.
3- تاج المواليد، ص 43؛ زندگاني چهارده معصوم عليه السلام، ص 376.
4- وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 81؛ منتهي الآمال، ج2، ص 155.
5- الارشاد، ص 525.

منبع: نرم افزار دایرة المعارف چهارده معصوم علیهم السلام