پرسش: به چه علت مذهب شيعه اثني عشري به مذهب جعفري معروف شده است؟
پاسخ: بر اساس اصل نبوت که هر پيغمبري قبل از وفاتش، وصي و جانشين خويش را از جانب خدا معين مي کند، خاتم الانبيا نيز اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) را باب علم، وصيّ و خليفه خود معرفي و امت را به اطاعت از وي امر نمود. هرچند بعد از وفات پيامبر، خلافت به امام علي(عليه السلام) نرسيد؛ اما دو خليفه اول در تمام دوره خلافت خود ـ باستثناي اوايل خلافت ابوبکر ـ در تمام امور با حضرت علي(عليه السلام) مشورت نموده و مطابق راهنمايي هاي ايشان عمل مي کردند. حتي حضرت علي(عليه السلام) راهنماي خليفه اول و دوم در امر قضاوت آن ها بوده است. وقتي که رجال و دانشمندان ساير اديان، براي کشف حقايق به مدينه مي آمدند تا مناظره و مباحثه علمي نمايند، امام علي(عليه السلام) آنان را مجاب مي کرد و بدين طريق از ارايه خدمات شايان علمي خود به جامعه مسلمين دريغ نميورزيد.
پس از شهادت امام علي(عليه السلام) زمام امور به دست بني اميه افتاد و امام حسن مجتبي، امام حسين، امام سجاد و امام باقر(عليهم السلام) تحت فشار شديد و آزار و اذيت اموي ها قرار گرفته و تحت نظر و کنترل بودند. فقط عده قليلي از شيعيان خاص، موفق به ديدار آن ها و اخذ حقايق و علوم مي شدند. بالاخره هر کدام از فرزندان رسول الله(صلي الله عليه وآله) را به طريقي به
شهادت رساندند. در اوايل قرن دوم هجري، درگيري هاي شديدي بين بني عباس و بني اميه شکل گرفت و اموي ها مشغول و مجبور به دفاع از حکومت خود شدند. در نتيجه توان ادامه آن سختگيري ها و کنترل ها را نداشتند. لذا امام صادق(عليه السلام) با استفاده از اين فرصت، از انزوا بيرون آمد و درِ خانه خود را به روي همه مردم باز گذاشت. ايشان آزادانه در منبر مساجد به نشر علوم و احکام و قواعد دين مي پرداخت. در اين زمان بيش از چهار هزار طلبه و دانشجوي علم و دانش از درياي بي کران علم آن حضرت بهره مي گرفتند.
شاگردان خاص آن حضرت با بهره گيري از جلسات درس ايشان، درباره مباني
[ صفحه 134]
علمي، قسمت هايي از چهارصد اصل معروف را نوشتند که به «اصول اربعه مائه» معروف شد.يکي از خوشه چينان مکتب آن حضرت به نام جابر بن حيان کتابي شامل هزار ورق و پانصد رساله به رشته تحرير در آورد. اکابر علما و فقهاي اهل سنت، نظير: ابوحنيفه، مالک بن انس، يحيي بن سعيد انصاري، ابن جريح، محمد بن اسحق، يحيي بن سعيد قطان، سفيان بن عيينه و سفيان ثوري از مکتب آن حضرت بهره گرفتند.
بنابراين براي هيچ کدام از اهل بيت عترت و طهارت، چنين فرصتي پيش نيامده بود تا بتوانند به نشر احکام و قواعد فقهي، تفسير آيات قرآن مجيد و کشف اسرار حقايق بپردازند. چون اين موقعيت بيشتر براي امام جعفر صادق(عليه السلام) پيش آمد، لذا مذهب شيعه به نام آن حضرت معروف شد. اشتهار مذهب شيعه به نام امام صادق(عليه السلام) هيچ دلالتي بر تفاوت بين ايشان و اجدادش و نيز عموي بزرگوارش امام حسن مجتبي(عليه السلام)که از امامان بر حق شيعه است، ندارد.
جاي بسي تأسف است که نام اين فقيه اهل بيت، جزو نام ائمه اربعه قرار نگرفته و حتي روايت هاي ايشان را در کتبي مانند صحيح بخاري و صحيح مسلم نيز نياورده اند؟ و بجاي آن مطالبي از خوارج و نواصب را نقل کرده اند!
منابع :
كتاب شهابي در شب
