فرهنگ نامهاى غدير

نامها به سهولت در ذهنها جاى مى‏گيرند و به راحتى معانى بلند را منتقل مى‏كنند بهمين دليل و دلايل ديگر، نامگذارى روزها و يا هفته‏ها يكى از شيوه‏هاى تبليغاتى مثبت و منفى شده است و مطرح شدن و رواج پيدا كردن ارزشها يا ضد ارزشها را در پى دارد.

روز مادر، روز كارگر، روز پاسدار، روز جانباز و روز بهره‏ورى و هفته دولت و … نمونه‏هاى شايسته‏اى از نامگذارى روزها و هفته‏ها در جامعه ما هستند. روز جهانى مستضعفين، روز جهانى قدس، روز آب، روز غذا و … هم روزهايى است كه در سطح جهانى مطرح هستند و برخى از آنها به بركت انقلاب اسلامى مطرح شده‏اند اسلام هزار و چهارصد سال پيش، از اين شيوه براى القاى انديشه‏هاى نورانى خود و تثبيت آرمانهاى مقدس الهى، بهره گرفته است.

اسلام علاوه بر اينكه براى برخى از روزها اسمهاى خاصى مانند عيد قربان، عيد فطر، روز عرفه و … برگزيده بر همه اين روزها نام ايام الله نهاده است تا عظمت و قداست اين روزها هر چه بيشتر در ذهن و دل مؤمنان، نقش بسته و موجب تذكر و تنبه آنان گردد.

يكى از روزهايى كه در اسلام براى تعظيم آن، از شيوه نامگذارى بهره گرفته شده غدير است ويژگى غدير اين است كه نامهاى گوناگونى براى آن قرار داده شده و اين خود عظمت اين روز را نسبت به روزهاى ديگر نشان مى‏دهد نامهاى روز غدير، از اسرار و ابعاد اين روز پرده برمى‏دارند هر نامى از اين نامها درى تازه از قلعه بلند غدير بر ما مى‏گشايد چه آنكه اسلام بر برگزيدن نامى براى زمان يا مكان و يا هر چيز ديگر، خصوصيات مسمى را در نظر داشته و به جنبه‏ها و زواياى آن توجه كرده است. از اين روى شناختن و شناساندن نامهاى روز غدير يك ضرورت است. با اين كار تصويرى روشن از اين روز در ذهن و دل نقش بسته و بيش از پيش اين روز بزرگ را مى‏شناساند.

شايسته است نامهاى غدير را با بهترين شكل و زيباترين خط بنويسيم و محافل جشن و سرور عيد غدير را با آن، معنى و روحى تازه ببخشيم.

آنچه در زير مى‏آيد پنجاه نام و يا صفت براى روز غدير است كه از روايات برگرفته‏ايم :

1 ـ بزرگترين عيد خدا؛ (عيدالله الاكبر) ⁽¹⁾

2 ـ روز گشايش؛ (يوم وقوع الفرج) ⁽²⁾

3 ـ روز خشنودى پروردگار؛ (يوم مرضاة الرحمن) ⁽³⁾

4 ـ روز زبونى شيطان؛ (يوم مرغمة الشيطان) ⁽⁴⁾

5 ـ روز مشعل فروزان دين؛ (يوم منار الدين) ⁽⁵⁾

6 ـ روز بپا خاستن؛ (يوم القيام) ⁽⁶⁾

7 ـ روز شادمانى؛ (يوم السرور) ⁽⁷⁾

8 ـ روز لبخند؛ (يوم التبسم) ⁽⁸⁾

9 ـ روز راهنمايى؛ (يوم الارشاد) ⁽⁹⁾

10 ـ روز بلندى گرفتن منزلت شايستگان؛ (يوم رفع الدرج) ⁽¹⁰⁾

11 ـ روز روشن شدن دلايل خدا؛ (يوم وضوح الحجج) ⁽¹¹⁾

12 ـ روز آزمايش بندگان؛ (يوم محنة العباد) ⁽¹²⁾

13 ـ روز راندن شيطان؛ (يوم دحر الشيطان) ⁽¹³⁾

14 ـ روز آشكار كردن حقيقت؛ (يوم الايضاح) ⁽¹⁴⁾

15 ـ روز بيان كردن حقايق ايمان؛ (يوم البيان عن حقايق الايمان) ⁽¹⁵⁾

16 ـ روز ولايت؛ (يوم الولاية) ⁽¹⁶⁾

17 ـ روز كرامت؛ (يوم الكرامة) ⁽¹⁷⁾

18 ـ روز كمال دين؛ (يوم كمال الدين) ⁽¹⁸⁾

19 ـ روز جداسازى حق از باطل؛ (يوم الفصل) ⁽¹⁹⁾

20 ـ روز برهان؛ (يوم البرهان) ⁽²⁰⁾

21 ـ روز منصوب شدن امير مؤمنان؛ (يوم نصب اميرالمؤمنين(ع) ⁽²¹⁾

22 ـ روز گواهى و گواهان؛ (يوم الشاهد و المشهود) ⁽²²⁾

23 ـ روز پيمان؛ (يوم العهد المعهود) ⁽²³⁾

24 ـ روز ميثاق؛ (يوم الميثاق المأخوذ) ⁽²⁴⁾

25 ـ روز آراستن؛ (يوم الزينة) ⁽²⁵⁾

26 ـ روز قبولى اعمال شيعيان؛ (يوم قبول اعمال الشيعة) ⁽²⁶⁾

27 ـ روز رهنمونى به رهنمايان؛ (يوم الدليل على الرواد) ⁽²⁷⁾

28 ـ روز امن و امان؛ (يوم الامن المأمون) ⁽²⁸⁾

29 ـ روز آشكار كردن امور پنهان؛ (يوم ابلاء السرائر) ⁽²⁹⁾

30 ـ عيد اهل بيت(ع)؛ (عيد اهل البيت(ع) ⁽³⁰⁾

31 ـ عيد شيعيان؛ (عيد الشيعة) ⁽³¹⁾

32 ـ روز عبادت؛ (يوم العبادة) ⁽³²⁾

33 ـ روز اتمام نعمت؛ (يوم تمام النعمة) ⁽³³⁾

34 ـ روز اظهار گوهر مصون؛ (يوم اظهار المصون من المكنون) ⁽³⁴⁾

35 ـ روز بر ملا كردن مقاصد پوشيده؛ (يوم ابلاء خفايا الصدور) ⁽³⁵⁾

36 ـ روز تصريح به برگزيدگان؛ (يوم النصوص على اهل الخصوص) ⁽³⁶⁾

37 ـ روز محمد(ص) و آل محمد(ص)؛ (يوم محمد(ص) وآل محمد(ص)) ⁽³⁷⁾

38 ـ روز نماز؛ (يوم الصلاة) ⁽³⁸⁾

39 ـ روز شكرگذارى؛ (يوم الشكر) ⁽³⁹⁾

40 ـ روز دوح (درختان پر شاخ و برگ)؛ (يوم الدوح) ⁽⁴⁰⁾

41 ـ روز غدير؛ (يوم الغدير) ⁽⁴¹⁾

42 ـ روز روزه‏دارى؛ (يوم الصيام) ⁽⁴²⁾

43 ـ روز اطعام؛ (يوم اطعام الطعام) ⁽⁴³⁾

44 ـ روز جشن؛ (يوم العيد) ⁽⁴⁴⁾

45 ـ روز عالم بالا؛ (يوم الملأ الاعلى) ⁽⁴⁵⁾

46 ـ روز كامل كردن دين؛ (يوم اكمال الدين) ⁽⁴⁶⁾

47 ـ روز شادابى؛ (يوم الفرح) ⁽⁴⁷⁾

48 ـ روز به صراحت سخن گشودن از مقام ناب؛ (يوم الافصاح عن المقام الصراح) ⁽⁴⁸⁾

49 ـ يوم تبيان العقود عن النفاق و الجحود روز افشاى پيوند ميان كفر و نفاق. ⁽⁴⁹⁾

50 ـ روز گردهمايى و تعهد حاضران؛ (يوم الجمع المسؤول) ⁽⁵⁰⁾

پى‏نوشتها:

1ـ امام رضا(ع) مى‏فرمايد: و هو عيد الله الاكبر (عيد غدير، برترين عيد خداوند است)، الغدير، ج 1، ص .286

2ـ امام على (ع): هذا يوم فيه وقع الفرج (اين، روزى است كه گشايش در آن مى‏رسد)، مصباح المتهجد، ص‏ .700

3ـ امام صادق(ع): و فيه مرضاة الرحمن (در اين روز، رضايت خداوند نهفته است)، بحارالانوار، ج 98، ص .323

4ـ امام رضا(ع): انه يوم مرغمة الشيطان (روز غدير، روز اندوه شيطان است) بحارالانوار، ج 98، ص .323

5ـ امام صادق(ع): يوم منار الدين أشرف منهما (روز مشعل فروزان دين، از دو عيد فطر و قربان گرامى‏تر است.

6ـ امام صادق(ع): ذلك يوم القيام (روز غدير، روز بپاخاستن است) بحارالانوار، ج 98، ص .323

7ـ امام صادق(ع): انه يوم السرور (روز غدير، روز شادمانى است) الغدير، ج 1، ص .286

8ـ امام رضا(ع): و هو يوم التبسم (روز غدير، روز لبخند است) المراقبات، .257

9ـ امام على(ع): هذا يوم الارشاد (اين، روز راهنمايى كردن است) مصباح المتهجد، ص .700

10ـ امام على(ع): هذا يوم فيه … رفعت الدرج (اين روزى است كه منزلت شايستگان در آن، بلندى گرفت) مصباح المتهجد، ص .700

11ـ امام على(ع): هذا يوم … فيه … وضحت الحجج (اين روزى است كه دلايل خداوند در آن، روشن گشت.

12ـ امام على(ع): هذا يوم محنة العباد (اين روز آزمايش بندگان است) مصباح المتهجد، ص .700

13ـ امام على(ع): و هو … يوم دحر الشيطان (روز غدير روز راندن شيطان است) مصباح المتهجد، ص .700

14ـ امام على(ع): و هو يوم الايضاح (روز غدير، روز آشكار كردن حقيقت است) #مصباح المتهجد، ص .700

15ـ امام على(ع): و هو … يوم البيان عن حقايق الايمان (روز غدير روز بيان كردن حقايق ايمان است) مصباح المتهجد، ص .700

16ـ امام رضا(ع) در حديثى مفصل، روز غدير را روز عرضه ولايت به انسانها و مخلوقات معرفى مى‏كند، المراقبات، ص .257

17ـ امام صادق(ع): در هنگام ملاقات با برادر ايمانى خود بگو: الحمدالله الذى اكرمنا بهذا اليوم (حمد خداوند را كه ما را در اين روز كرامت داد) المرقبات، ص .257

18ـ امام على(ع) و هو … يوم كمال الدين (غدير، روز كمال دين است) مصباح المتهجد، ص .700

19ـ امام على(ع): هذا يوم الفصل الذى كنتم توعدون (اين روز جداسازى است كه به آن وعده داده شده‏ايد) مصباح المتهجد، ص .700

20ـ امام على(ع): و هو … يوم البرهان (روز غدير، روز برهان است) مصباح المتهجد، ص .700

21ـ امام صادق(ع): اليوم الذى نصب منه رسول الله اميرالمؤمنين(ع)… (روزى كه پيامبر (ص) در آن امير مؤمنان را منصوب كرد) الغدير، ج 1، ص .285

22ـ امام على(ع): و هو … يوم الشاهد و المشهود (غدير، روز گواهى و گواهان است) مصباح المتهجد، ص .700 امام صادق(ع): نام غدير در زمين روز به گواهى گرفته شدگان (جمع مشهود) است. بحارالانوار، ج 98، ص .231

23ـ امام على(ع): و هو … يوم العهد المعهود (غدير، روز وعده و پيمان است) مصباح المتهجد، ص .700 امام صادق(ع): نام غدير در آسمانها روز پيمان بستن است) بحارالانوار، ج 98، ص .321

24ـ امام صادق(ع): نام غدير در زمين، روز ميثاق گرفته شده است، بحارالانوار، ج 98، ص .321

25ـ امام رضا(ع): روز غدير، روز زينت است. المراقبات، ص .257

26ـ امام رضا(ع): يوم تقبل اعمال الشيعة (غدير روزى است كه اعمال شيعه در آن قبول مى‏شود) المراقبات، ص .257

27ـ امام على(ع): هذا … يوم الدليل على الرواد (اين، روز رهنمونى به رهنمايان است) مصباح المتهجد، ص .700

28ـ امام على(ع): هذا يوم الامن المأمون (اين، روز امن و امان است) مصباح‏المتهجد، ص .700

29ـ امام على(ع): هذا يوم ابلاء السرائر (اين، روز آشكار كردن امور پنهان است) مصباح المتهجد، ص .700

30ـ امام صادق(ع): جعله عيدا لنا (خداوند اين روز رابراى ما اهل بيت(ع) عيد قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص .300

31ـ امام صادق(ع): جعله عيدا … لموالينا و شيعتنا (خداوند اين روز را براى دوست داران و شيعيان، عيد قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص .300

32ـ امام صادق(ع): روز غدير، روز عبادت است. الغدير، ج 1 ، ص .285

33ـ امام صادق(ع): انه اليوم الذى… تمت فيه النعمة (روز غدير، نعمت در آن، تمام شد) الغدير، ج 1، ص .285

34ـ امام على(ع): هذا يوم اظهار المصون من المكنون (اين، روز اظهار گوهر مصون از راز پنهان داشته است)، مصباح المجتهد، ص .700

35ـ امام على(ع): هذا يوم ابدى خفايا الصدور و مضمرات الامور (اين، روزى است كه مقاصد و نيت‏هاى نهان را برملا كرد) مصباح المتهجد، ص 36700ـ امام على(ع): هذا يوم النصوص على اهل الخصوص (اين، روز تصريح برگزيدگان است). همان.

37ـ امام صادق(ع):هو اليوم الذى جعله لمحمد(ص) و آله(ع) (روز غدير، روزى است كه خداوند آن را براى محمد و آل او قرار داد) المراقبات، ص .257

38ـ امام صادق(ع): روز غدير، روز نماز است. الغدير، ج 1 ص .285

39ـ امام صادق(ع): روز غدير، روز شكرگزاراى است. الغدير، ج 1، ص .285

40ـ امام على(ع): و انزل على نبيه فى يوم الدرج ما بين له عن ارادته فى خلصائه (و خداوند در روز دوم، اراده خويش را در حق بندگان خاص و گزيدگان خود اظهار داشت) مصباح المتهجد، ص .700 مقصود ازدرج ، درختان پر شاخ و برگى است كه در سرزمين غدير وجود داشت و حضرت در سايه آنها قرار گرفت و ولايت اميرمؤمنان(ع) را ابلاغ فرمود.

41ـ اين نام، معروفترين نام غدير است كه از مكان واقعه گرفته شده است.

42ـ امام صادق(ع): ذلك يوم صيام (روز غدير، روز روزه‏دارى است) بحارالانوار، ج 98، ص .323

43ـ امام صادق(ع): روز غدير، روز اطعام است. بحارالانوار، ج 98، ص .323

44ـ امام صادق(ع): انه يوم عيد (روز غدير، روز عيد و جشن است) بحارالانوار، ج 98، ص .298

45ـ امام على(ع): هذا يوم الملأ الاعلى … (اين روز عالم بالا است…) مصباح المتهجد، ص .700

46ـ امام رضا(ع): هو اليوم الذى اكمل الله فيه الدين…(اين، روزى است كه خداوند دين را در آن، كامل كرد…) المراقبات، ص .257

47ـ امام صادق(ع): انه يوم فرح (غدير، روز شادابى است) الغدير، ج 1، ص .286

48ـ امام على(ع): و هو … يوم الايضاح عن المقام الصراح (روز غدير، روز به صراحت سخن گفتن از مقام ناب است) مصباح المتهجد، ص .700

49ـ امام على(ع): و هو يوم تبيان العقود عن النفاق و الجحود (غدير، روز باز كردن گره پيوند ميان كفر و نفاق است) مصباح المتهجد، ص .700

50ـ امام صادق(ع): نام غدير در زمين، روز بازخواست شدگان است. بحار الانوار، ج 98، ص .320

مأخذ: مجله كوثر شماره 2

زهرا حبيبيان