گناهان کبیره / عاق والدین
آيا تا به حال برايتان پيش آمده كه رفتاري را با پدر و مادر خود داشته باشيد و بعد از ته دل از رفتار خود شرمنده و پشيمان شويد و به فكر جبران بيفتيد؟
شايد تصور كنيد تنها رفتارهاي بسيار بد است كه باعث عاق والدين شدن ميشود؛اگر چنين تصوري را داريد و فكر مي كنيد نگاهي از روي خشم به پدر و مادر و تند حرف زدن با آنها جزء عاق والدين محسوب نمي شود؛مطلب زير را بخوانيد.
تعريف عاق والدين:
علامه مجلسي در شرح كافي مي گويد: عقوق والدين به اين است كه فرزند حرمت آن ها را رعايت نكند وبي ادبي نمايد و آن ها را به خاطر رفتار و گفتاري برنجاند و آزار و اذيت كند و در چيزهايي كه عقلا و شرعا مانعي ندارد از آن ها نافرماني كند.
پيغمبر اكرم (ص) فرموده اند: «از آزردن والدين بپرهيزيد؛به درستي كه بوي بهشت از هزار سال راه استشمام مي شود ولي عاق والدين و قاطع رحم آن را نمي يابد.1»
«و كسي كه پدر و مادر خود را به خشم آورد؛خدا را به غضب آورده است.2»
هم چنين در جاي ديگري مي فرمايند: «عاق والدين هر عملي كه مي خواهد به جا آورد؛هرگز وارد بهشت نخواهد شد.3»
عواقب عاق والدين:
_عاق والدين آمرزيده شدني نيست: جبرئيل بر عاق والدين نفرين فرمود كه: «هر كه پدر و مادر يا يكي از آنها را از خود خشنود نسازد آمرزيده مباد.4»
_نماز عاق والدين پذيرفته شده نيست: حضرت صادق(ع) مي فرمايند: «كسي كه به پدر و مادرش از روي غيظ بنگرد در حاليكه والدين بر او ستم كرده باشند؛خداوند نماز او را نمي پذيرد.5»
_دوري از رحمت خداوند: پيامبر اكرم مي فرمايند: «سه طايفه اند كه در روز قيامت خداوند با آن ها سخن نمي فرمايد و نظر رحمت به آن ها نمي كند و ايشان را پاك نكرده و براي آن ها عذاب دردناكي است؛ايشان شراب خواران و تكذيب كنندگان به قدر الهي و عاق والدين اند.6»
هم چنين مي فرمايند: «سه گناه است كه خدا عقوبت آن ها را در دنيا تعجيل مي فرمايند:عقوق والدين؛ ظلم به بندگان خدا؛ بدي كردن در مقابل احسان.7»
عاق والدين گدايي و بدبختي مي آورد:
جواني از ثروتمندان مدينه پدر پيري داشت و احسان به پدر را ترك نموده و او را از مال خود محروم كرد پس خداوند اموالش را از او گرفت و فقر و تنگدستي و مرض در بدن او نمودار شد!
در آن حال پيامبر فرمود: «اي كساني كه پدر و مادرها را آزار مي رسانيد؛از حال اين جوان عبرت بگيريد و بدانيد چنانچه داراييش در دنيا از كفش رفت و غنا و ثروت و صحتش به فقر و مرض مبدل گشت؛ هم چنين در آخرت هر درجه اي از بهشت داشت به واسطه ي اين گناه از دست داده و در مقابلش از دركات آتش برايش مانده است.8»
عاقبت به خير نشدن عاق والدين:
همانطور كه نيكي به پدر و مادر موجب عاقبت به خيري است عدم نيكي و احترام به آنان عاقبت به شري مي آورد.
حضرت صادق (ع) مي فرمايند: «كسي كه بخواهد خداوند سختي هاي جان دادن را بر او آسان كند پس صله رحم كند و به والدين نيكي نمايد؛ چون چنين كرد، خداوند سختي هاي مرگ را بر او آسان مي نمايد و هيچ وقت مبتلا به تهيدستي نخواهد شد.9»
آثار و بركات نيكي به والدين:
_كفاره گناهان: مردي خدمت رسول الله آمد و عرض كرد: كار زشتي نبوده مگر اينكه من انجام داده ام؛ آيا براي من توبه اي است؟ حضرت فرمود: «برو به پدرت نيكي كن تا كفاره ي گناهات گردد.» چون آن شخص رفت فرمود: «اگر مادرش زنده بود ؛ نيكي بر او بهتر بود.10»
دعاي ملائكه براي نيكي كننده به پدر و مادر: رسول خدا فرموده اند: «خداوند دو ملك دارد كه يكي از آن ها مي گويد: خدايا نيكي كننده به والدين را از هر شر و آفتي نگهدار و ديگري مي گويد: خدايا هلاك كن عاق والدين ها را به سبب غضب كردنت به آن ها.11»
طول عمر: حضرت باقر(ع) مي فرمايد: «صدقه ي نهاني، آتش قهر خدا را خاموش ميكند و نيكي كردن به پدر و مادر و صله رحم عمر را زياد ميكند.12» و در جاي ديگري مي فرمايد: «بخشش نهاني و نيكي به پدر ومادر، تهيدستي را برطرف ميكند و عمر را دراز مي نمايد و هفتاد نوع مردن بد را دور ميكند.13»
زیادی مال و آبرو: پیغمبر (ص) فرموده اند: «کسی که برای من ضمانت کند صله رحم و نیکی به والدین را، من هم ضامن می شوم که مال و عمرش زیاد شود و در قبیله اش محبوبیت پیدا کند.14 »
البته بهتر است بدانید که عاق والدین پس از مرگ آنها نیز امکان پذیر است. حضرت باقر (ع) می فرماید: «بنده ای در حال حیات پدر و مادرش به آنها نیکوکار است ولی چون مردند، آنها را فراموش کرد و بدهی آنها را نپرداخت و طلب رحمت برای آنها نکرد، پس خدای تعالی او را عاق والدین ثبت خواهد فرمود و بنده دیگری در حال حیات پدر و مادرش عاق والدین است ولی چون مردند، قرض آنها را ادا می نماید و با دعا و استغفار آنها را یاد می کند پس خدای تعالی او را نیکی کننده به والدین ثبت خواهد فرمود.15»
پی نوشت:
1-وسائل الشیعه؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
2- مستدرک؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
3- مستدرک، کتاب نکاح، باب 75؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
4- بحارالانوار؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
5- اصول کافی؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
6- مستدرک، کتاب نکاح، باب 75؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
7- بحارالانوار،ج 16؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
8- سفینةالبحار، ج 2، ص 213
9- سفینةالبحار، ج 2، ص 687
10- بحارالانوار؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
11- مستدرک الوسائل، کتاب نکاح، باب 86، ص 627
12- بحارالانوار، ج 16؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
13- بحارالانوار، ج 16، ص 24
14- مستدرک؛ به نقل از گناهان کبیره دستغیب
15- اصول کافی، ج 2، ص 130
سروش
