القاب امام زمان (عج) / ربّانیّ آیات الله

یکی از القاب امام زمان ( علیه السلام)  که در زیارت آن حضرت آمده است « ربانیّ آیات الله» می باشد. در زیارت آل یس آمده است:
«سلام علی آل یس، السلام علیک یا داعی اللهِ و ربانیَّ آیاته…» (1)

(سلام بر آل یس، سلام بر تو ای دعوت کننده به سوی خدا و ای پرورش گر آیات او)

مرحوم طریحی در مجمع البحرین آورده است:
«در کشّاف امده است، ربانی کسی است که تمسک و پیوندش به دین و اطاعت از خداوند محکم و شدید می باشد.

در قاموس نیز آمده است ربّانی کسی است که خداشناس و خداپرست باشد.

طبرسی می گوید: کسی که امر مردم را اصلاح و تدبیر نماید ربّانی خوانده می شود. » (2)

پس معنی « ربّانیِ آیاته »  می بایست اینطور ترجمه شود:

کسی که در میان آیات پروردگار و نشانه های او پیوند و ارتباط با دین و طاعت حق او از همه بیشتر است تا آنجا خود او نفس دین است و اطاعت از او اطاعت از خداست.

امروز این مقام والا و شامخ تنها به امام عصر ( عجل الله تعالی فرجه)  تعلق دارد و تنها کسی که بر اریکه ی ربانیت خداوند تکیه زده و تربیت و پرورش تمام آیات حق به دست توانایش بخشیده شده است آن وجود مقدس است.

در تعبیری دیگر از معنی کلمه ی ربّانی آیات الله، حضرت مهدی ( علیه السلام)  را بدان جهت که آفریده ی خداوند است نمایانگر او می داند. یعنی نشانه ای از خداست که از همه روشن تر و واضح تر خداوند را می نمایاند.

در معنی دیگری از ربانی می توان چنین نتیجه گرفت که منظور از این صفت، این است که حضرت صاحب الامر ( عجل الله تعالی فرجه)  آیه ای است خداگونه، به عبارت دیگر مخلوقی خدا نشانه و خدا گونه. یعنی مقام آن امام بزرگوار تا بدان جا پیش رفته است که باید گفت:

لا فرق بینک و بینها الّا انّهم عبادُک و خلقک

(فرقی بین تو [خدا] و آنها [ ائمه معصومین] نیست مگر آنکه آنها بنده ی تو و مخلوق تواند.) (3)

پی نوشت:

1.قمی، عباس، مفاتیح الجنان، زیارت آل یس
2.مجمع البحرین، ج2، 65 ماده ربب، به نقل از سلام بر پرچم برافراشته اثر سید مجتبی بحرینی
3.مصباح المتجهد، ص 740 ( توقیع شریف دعای رجب)
از کتاب سلام بر پرچم برافراشته اثر سید مجتبی بحرینی، صص 47-49، با تصرف و تلخیص

پ.میعاد