طوبی یا زقوم، انتخاب با خودمان! (اعمال ماه شعبان)

از حضرت صادق (ع) روایت شده است كه چون ماه شعبان فرا می‌رسید امام زین العابدین (ع) اصحاب خود را جمع مى‌نمود و مى‌فرمود: اى اصحاب من مى‌دانید این چه ماهى است؟ این ماه شعبان است و حضرت رسول (ص) مى‌فرمود: شعبان ماه من است، پس در این ماه براى جلب محبت پیغمبر خود و براى تقرّب به سوى پروردگار خود روزه بدارید. به حقّ آن خدایى كه جان علىّ بن الحسین به دست قدرت اوست سوگند یاد مى‌كنم كه از پدرم حسین بن على (ع) شنیدم كه فرمود شنیدم از امیرالمؤمنین (ع) كه هر كه روزه بگیرد در ماه شعبان براى جلب محبّت پیغمبر خدا (ص) و تقرّب به سوى خدا، خداوند او را دوست می‌دارد و در روز قیامت كرامت خود را نصیب او می‌گرداند و بهشت را براى او واجب می‌کند.

اعمال ماه شعبان هم مثل ماه رجب دو قسمت دارد؛ اعمال مشترکه و اعمال مخصوصه. در این مقاله شما را با اعمال مشترکه ی این ماه آشنا خواهیم کرد.

·         اوّل هر روز 70 مرتبه بگويد «اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ»

·         دوّم هر روز 70 مرتبه بگويد «اَسْتَغْفِرُاللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحيمُ الْحَىُّ الْقَيّوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ» و در بعضى روايات الْحَىُّ الْقَيُّومُ پيش از الرَّحْمنُ الرَّحيمُ است و عمل به هر دو خوبست و از روايات مستفاد مى شود كه بهترين دعاها و ذكرها در اين ماه استغفار است و هر کس در هر روز این ماه، 70 مرتبه استغفار کند مثل آنست كه هفتاد هزار بار در ماههاى ديگر استغفار كرده باشد.

·         سوّم تصدّق كند در اين ماه اگرچه به نصف دانه خرمايى باشد تا حق تعالى بدن او را برآتش جهنّم حرام گرداند. از حضرت صادق (ع) منقول است كه از آن جناب سؤال كردند از فضيلت روزه رجب، فرمود: «چرا غافليد از روزه شعبان؟ راوى عرض كرد يابن رَسول الله (ص) چه ثوابی دارد كسى كه يك روز از شعبان را روزه بگیرد؟ فرمود: به خدا قسم بهشت ثواب اوست. دوباره پرسید يابن رسول الله (ص) بهترين اعمال در اين ماه چيست؟ فرمود: تصدّق و استغفار. هر كس در ماه شعبان تصدّق كند حق تعالى آن را تربيت كند همچنانكه يكى از شما شتر بچّه اش را تربيت مى كند تا آنكه در روز قيامت برسد به صاحبش در حالتى كه بقدر كوه اُحُد شده باشد.»

·         چهارم در تمام اين ماه هزار بار بگويد «لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَلانَعْبُدُ اِلاّ اِيّاهُ مُخْلِصينَ لَهُ الدّينَ وَ لَوُ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ» كه ثواب بسيار دارد از جمله آنكه عبادت هزار ساله در نامه عملش بنويسند

·         پنجم در هر پنجشنبه اين ماه دو ركعت نماز بخواند و در هر ركعت بعد از حمد، صد مرتبه توحيد و بعد از سلام صد بار صلوات بفرستد تا حق تعالى هر حاجتى دینی و دنیایی كه دارد بر آورده کند.

 و روزه ی ماه شعبان هم فضيلت دارد و روايت شده كه «در هر روز پنجشنبه ی ماه شعبان، آسمانها را زینت می کنند، پس ملائكه عرض مى كنند خداوندا! بيامرز روزه داران اين روز را و دعاى ايشان را مستجاب گردان.» و در خبر نبوى است كه «هر كه روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه دارد حقّتعالى بيست حاجت ازحوائج دنيا وبيست حاجت ازحاجتهاى آخرت او را برآورد.»

·         ششم صلوات در این ماه بسیار سفارش شده است. هرچه بیشتر، بهتر!

·         صلوات شعبانیه و مناجات شعبانیه هم که در مفاتیح الجنان به تفصیل آمده است از اعمال دیگر این ماه هستند.

همانطور که می بینید، بیشترین اعمالی که برای ماه رجب و شعبان سفارش شده، استغفار و روزه است. شاید حکمتش این باشد که با دلهایی صاف و آماده به میهمانی خدا در رمضان برویم. شاید روزهای بلند تابستان، اراده ها را برای گرسنگی و تشنگی 16- 17 ساعتی کمی سست کند، اما دانستن این همه سفارش و به یاد آوردن گرمای طاقت فرسای سرزمین وحی و همت بلند رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع)، می تواند دلگرمی خوبی باشد برای همه ی کسانی که مشتاق بندگی اند.

در آخر حدیث جالبی را از پیامبر اکرم (ص) به نقل از امیر المؤمنین (ع) درباره ی این ماه با هم بخوانیم:

بدرستیكه خداوند عزّوجّل چون روز اوّل ماه شعبان می شود امر می كند به درهای بهشت، پس باز می شود و امر می كند درخت طوبی را پس نزدیك می كند شاخه های خود را براین دنیا. آنگاه ندا می كند منادی پروردگار عزّوجلّ: ای بندگان خدا این شاخه های درخت طوبی است پس در آویزید به او كه بلند كند شما را بسوی بهشت و این شاخه های درخت زقوم است پس بترسید از او كه شما را به سوی دوزخ هدایت نكند. رسول خدا (ص) فرمود: قسم به آنكه مرا به راستی به رسالت مبعوث نموده كه هر كه فرا گیرد درسی از خیر و نیكی در این روز پس به تحقیق كه در آویخته به شاخه ای از شاخه های درخت طوبی پس آن كشاننده است او را بسوی بهشت و هر كه فراگیرد دری از شرّ را در امروز پس به تحقیق كه در آویخته به شاخه ای از شاخه های درخت زقوم پس آن كشاننده است او را بسوی آتش.

منبع: مفاتیح الجنان، باب دوم، فصل دوم
پژواک