آيه وعد چگونه بر ظهور موعود جهانى دلالت دارد؟
خداوند متعال مى فرمايد: (وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ امَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِى الارْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِى ارْتَضى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفَهُمْ امْنا يَعْبُدُونَنِى لا يُشْرِکُونَ بِى شَيْئا وَمَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَاولئِکَ هُمُ الفاسِقُونَ)؛(33) (خداوند به کسانى از شما که ايمان اورده وکارهاى شايسته انجام داده اند وعده مى دهد که قطعا انان را حکمران روى زمين خواهد کرد، همان گونه که به پيشينيان انها خلافت روى زمين را بخشيد ودين وايينى را که براى انان پسنديده، پابرجا وريشه دار خواهد ساخت وترسشان را به امنيّت وارامش مبدّل مى کند، انچنان که تنها مرا مى پرستند وچيزى را شريک من نخواهند ساخت. وکسانى که پس از ان کافر شوند، انها فاسقانند).
ايه فوق مربوط به زمان ظهور حضرت مهدى عليه السلام وعصر حکومت جهانى توحيدى است. وشواهد وقرائن ان عبارت است از:
1 – با ايات ديگر که ظهور در غلبه دين اسلام در اخر الزمان بر ساير اديان دارد سازگارى ومناسبت دارد.
2 – کلمه (الارض) که با الف ولام جنس امده، بدون قرينه اى بر انصراف ان به سرزمين خاص ومعين، حمل بر تمام روى زمين مى شود.(34)
3 – تبديل خوف به امنيّت کامل تاکنون انجام نگرفته است واين تنها با حکومت گسترده مؤمنين بر روى زمين انجام مى گيرد.
4 – با مراجعه به رواياتى که در ذيل ايه فوق رسيده، اين معنا تاييد مى گردد.
قرطبى در ذيل ايه از رسول خدا صلى الله عليه واله نقل کرده که فرمود: (در ان روز بر روى زمين خانه اى نيست جز انکه خداوند کلمه اسلام را در ان وارد خواهد ساخت).(35)
سدى از ابن عباس نقل کرده که ايه در مورد ال محمّد عليهم السلام نازل شده است.(36)
از امام سجاد عليه السلام نقل شده که فرمود: (ايه، در شان حضرت قائم عليه السلام است).(37)
از امام صادق عليه السلام نيز نقل شده که فرمود: (ايه درباره قائم واصحاب اوست).(38)
5 – در زمان خلافت خلفاى اربعه نيز امنيت کامل در سرتاسر جهان پديد نيامد، خصوصا انکه دو دشمن قدرتمند ايران وروم، اسلام را تهديد مى کردند، ولذا در طول سى سال، جنگ هاى زيادى به وقوع پيوست.
فضل مى گويد: (… به امام صادق عليه السلام عرض کردم: اين نواصب گمان مى کنند که ايه در شان ابوبکر وعمر وعثمان وعلى عليه السلام نازل شده است. حضرت فرمود: خداوند قلوب ناصبه را هدايت نمى کند، چه زمانى دين مرضى خدا ورسول تثبيت شده است وامر ان انتشار يافته وخوف وشک از قلوب وسينه هاى مردم در عهد يکى از ان سه خليفه ودر عهد على عليه السلام با ارتداد مردم بيرون رفته است. چه فتنه هايى که در ايام انها برانگيخته شد، وچه جنگ هايى به انها نسبت داده شده است که بين انان وکفار واقع شد).(39)
پی نوشت :
(33) سوره نور، ايه 55.
(34) تفسير ابن کثير، ج 2، ص 614؛ جامع البيان، ذيل ايه.
(35) تفسير قرطبى، ج 7، ص 429؛ درالمنثور، ذيل ايه.
(36) شواهد التنزيل، ج 1، ص 413.
(37) تفسير صافى، ج 3، ص 444.
(38) الغيبة، نعمانى، ص 126.
(39) تفسير کنز الدقائق، ج 9، ص 335.
موعود شناسى وپاسخ به شبهات