بداء چيست و شيعه و سنّى درباره آن چه نظرى دارند؟

بداء در لغت به معناى ظاهر و آشكار شدن است و در اصطلاح،به دگرگونى مسير طبيعت و سرنوشت انسان در برابر انجام رفتار صالح و پسنديده اطلاق مى شود. شيعه اعتقاد به آن را از آيات كريم و روايات معتبر گرفته است. خداوند متعالى در قرآن مجيد مى فرمايد:”يمحوا الله ما يشاء و يثبت و عنده ام الكتاب”.(1)

امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: «خداوند هيچ پيامبرى را به پيامبرى برنينگيخت، مگر اين كه از او به سه چيز پيمان گرفت:

1. اعتراف به بندگى

2. پرهيز از شرك

3. عقيده به بدا (آن چه را كه خدا بخواهد مى تواند ثبت و محو كند).(2)

بداء نزد اهل سنّت جز آن چيزى كه شيعه مى گويد نيست و در روايات رسيده در كتاب هاى آن ها به صورت هاى گوناگون نقل شده كه انفاق و دعا سرنوشت انسان را تغيير مى دهد و اين همان بداء است.

راوى سليمان مى گويد: «رسول خدا(صلى الله عليه وآله) فرموده: هيچ عاملى نمى تواند قضاى الهى را برطرف كند، مگر دعا و چيزى بر عمر انسان نمى افزايد، مگر احسان و نيكى به مردم».(3)

ثوبان مى گويد كه رسول خدا فرمود: «چيزى عمر انسان را زياد نمى كند، مگر احسان و نيكى و هيچ عاملى تقدير الهى را تغيير نمى دهد، مگر دعا، و اعمال زشت و گناهان، انسان را از نعمت هاى الهى محروم مى كند».(4)

پى نوشت

1. رعد، 39.

2. توحيد، صدوق، باب 272 و اوائل المقالات، شيخ مفيد، ص 46، دارالمفيد، بيروت، طبع دوم، 1414 هـ ق.

3. صحيح ترمذى، ترمذى، ج 3، ص 305، دارالفكر، دوم، 1403 هـ ق.

4. سنن، ابن ماجه، ج 1، ص 35، درالفكر، بيروت.

منبع : الشیعه