سريه عبيدة بن حارث – سال دوم هجرى قمرى / 1 ربیع الاول

پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله براى تعقيب كاروان ‏هاى قريش و حركت ‏هاى ايذايى بر ضد مشركانى كه براى جان و مال مسلمانان مكه و پيروان دين اسلام، احترامى قائل نبوده و آنان را از خانه و كاشانه خويش دور ساختند و دارايى هايشان را به تاراج بردند، اقدام به رزمايش ‏هاى نظامى و قدرتى نمود.

آن حضرت، به قصد يكى از كاروان ‏هاى قريش كه ميان شام و مكه، بازرگانى مى ‏كرد، پسر عمويش عبيدة بن حارث بن عبدالمطلب را در رأس شصت و يا هشتاد رزمنده مسلمان كه همگى از گروه مهاجران بودند، اعزام كرد.

عبيدة بن حارث به سوى ساحل “درياى سرخ”، كه محل عبور كاروان ‏هاى شام به مكه و بالعكس بود، روان شد و در “رابغ”، كه در ده ميلى “جُحفه” قرار دارد، به كاروان قريش رسيد. سرپرست كاروان، “ابوسفيان بن حرب” و به روايتى “عكرمة بن ابى جهل” و به روايت ديگر “مكرز بن حفص” بود. تعداد كاروانيان به دويست نفر بالغ مى ‏شد.

از ميان مسلمانان، “سعد بن ابى وقاص”، تيرى به سوى كاروان قريش رها كرد. روايت شد كه وى داراى تيردانى بود كه بيست پيكان تير در آن، جا مى ‏شد و هر گاه، هر يك از آن ‏ها را به مقصدى رها مى ‏كرد، به هدف اصابت مى ‏كرد و هيچ گاه تيرش به هدر نمى ‏رفت. وى نخستين مسلمانى بود كه در راه اسلام تيرى رها كرد.

اما به غير از اين مورد، ميان دو طرف، درگيرى و نزاعى به وقوع نپيوست و هر كدام به شهرهاى خويش برگشتند. گرچه در اين سريه، جنگى ميان دو طرف روى نداد، وليكن دليرى و جسارت رزمندگان اسلام در تعقيب مشركان قريش، در آن سرزمين دور دست، آثار خويش را بر جاى گذاشت و مشركان مكه را با پديده تازه‏اى به نام نظام و حكومت اسلامى روبرو گردانيد و رعب و وحشتى در ميان آنان برانگيخت. در تاريخ اين سريه، اتفاقى ميان تاريخ نگاران نيست.

واقدى، آن را در ماه شوال، هشتمين ماه هجرت پيامبر صلی الله علیه و آله به مدينه منوره(1) و مؤلف كتاب “الاستيعاب”، آن را در ماه ربيع ‏الاول سال دوم هجرى و نخستين سريه اسلامى دانسته‏اند.(2) در كتاب المحبر گفته شد كه اين سريه، در نخستين روز ربيع‏ الاول واقع گرديد.(3)

پی نوشت

(1). المغازى ،ج 1، ص 10.
(2). الاستيعاب، ج 3، ص 1020.
(3). المحبر، ص 116.