لعن شدگان در زیارت عاشورا

در این مطلب به طور اجمالی به دسته بندی کسانی که در زیارت عاشورا مورد لعن و نفرین خداوند قرار گرفته اند می پردازیم. و در مطالب بعدی به افرادی که مورد لعنت قرار گرفته اند خواهیم پرداخت.
قبل از هرچیزی باید بیان کنیم که که، ظلمی که بر خاندان رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) شد، ظلمی بود که در حق حضرت محمد(ص) و دینی که از طرف خداوند آورده بود، روا شد و این ظلم ابدی است و آثار آن هم هیچ وقت از بین نخواهد رفت و قیام مهدی موعود(عج). یکی از ملاک های لعن و نفرین، ابدی بودن و جاری بودن آن ظلم است. آنچه موجب می شود که لعن به کسانی بر محمد(ص) و آلش(علیهم السلام) ظلم کرده اند، ابدی و باقی باشد، خود ظلمی است که آنها روا داشته اند. چون ظلم آن ها باقی است.

به طور کلی کسانی که در زیارت عاشورا مورد لعن قرارگرفته اند:

1.       بنیان گذاران ظلم: کسانی که پیش از پیدایش اسلام و حتی تولد رسول گرامی اسلام (ص)، به دنبال نابود کردن اجداد ایشان و از بین بردن اسلام بودند. کسانی که امت اسلامی را به سمت سقیفه منحرف کردند و نخستین شکافها را ایجاد کردند. بنا بر بسیاری از تفاسیر آیات و احادیث متعدد، این امت، یهودیان بودند.
“فلعن الله امّة اسّست اساس الظلم و الجور علیکم اهل البیت”

2.       شادی کنندگان به جهت کشتن حسین بن علی(علیه السلام):  زمانی که خبر کشتن امام حسین به ابن زیاد و خاندان او و خاندان مروان رسید، شادی خود را از کشته شدن پسر پیامبر(ص) ابراز کردند به قمار و  لهو و لعب پرداختند و به پاس شکرگزاری کشته شدن حسین(علیه السلام) روزه داری کردند. در زیارت عاشورا می خوانیم :

“و هذا یوم فرحت به آل زیاد و آل مروان بقتلهم الحسین صلوات الله علیه. اللهم فضاعف علیهم اللعن منک و العذاب الالیم.”

3.       کتمان کنندگان حقیقت: ذکر این نکته نیز خالی از فائده نیست که چند نفر ادعا کردند که پدر زیاد می باشند و معاویه او را برادر خود خواند، و جالب این که همچین فردی با دستور یزید حاکم کوفه شد. و مروان کسی است که پیامبر خدا او را از مدینه بیرون کرد ولی عثمان دوباره او را به مدینه آورد و به او پست و مقام داد. جالب اینجاست اینهایی که دایه داران خلافت رسول خدا(ص) بودند، حقیقتی به نام حسین(ع) و امامت و حکومتی که حق او و خاندان او بود را نادیده گرفتند و خلافت را در بنی امیه چرخاندند.

آیا کشتن خامس آل عبا و سید شباب اهل بهشت شادمانی دارد؟ آیا کسانی که در زیارت عاشورا لعن شده اند کسانی غیر از تجاوزگران و ظالمان و اذیت کنندگان خدا و رسول خدا(ص) بودند؟ اگر این افراد مستحق لعن نباشند پس چه کسانی مستحق لعن خواهند بود؟

“اَللَّهُمَّ خُصَّ اَنْتَ اَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنّى وَابْدَأْ بِهِ اَوَّلاً ثُمَّ الثَّانِىَ وَالثَّالِثَ والرَّابِعَ اَللَّهُمِّ الْعَنْ یَزیدَ خامِساً وَالْعَنْ عُبَیْدَ اللَّهِ بْنَ زِیادٍ وَابْنَ مَرْجانَةَ وَ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ شِمْراً وَ آلَ اَبى سُفْیانَ وَ آلَ زِیادٍ وَ آلَ مَرْوانَ اِلى یَوْمِ الْقِیمَةِ.”

تقدم لعن بر سلام در زیارت عاشورا
در خصوص تقدم صدلعن بر صدسلام در زیارت عاشورا، این احتمالات را می توان ذکر کرد:

۱.  شعار اساسی همۀ ادیان الهی، لا اله الا الله است. خداوند متعال در قرآن می فرماید: “هیچ فرستاده ای را قبل از تو نفرستادیم، مگر این که به او این مطلب را وحی کردیم: لا اله الا الله”.(1)”کسی که نسبت به طاغوت کفر بورزد و به خدا ایمان داشته باشد، در این صورت به ریسمان محکم الهی چنگ زده است”.(2) پیام این آیات این است که توحید ناب، زمانی حاصل خواهد شد که قبل از آن، هیچ نوع شرکی به آن آلوده نباشد. لعن هم که نوعی برائت است، و  بر سلام  هم که نوعی تولّی(دوستی) است، تقدم دارد؛ زیرا همان طور که در روایات آمده است، کسی که تولّی دارد اما تبرّی( اعلام برائت) ندارد همانند آدم یک چشم است که فضایل را دیده است ولی رذایل را ندیده است.(3) و کسی که تولّی دارد اما تبرّی ندارد، دروغ گو است.(4)

بنابراین تقدم لعن بر سلام می تواند اشاره و تأکیدی بر این واقعیت دینی گفته شده، باشد.

۲.  لعن ملعونین به خاطر زشتی های آنان است و سلام بر معصومین (علیهم السلام) به خاطر زیبایی های رفتاری آنان است؛ در اسلام خشنودی و ناخشنودی از کاری، در حکم انجام آن کار است.(5) بنابر اصل اخلاقی، برای خودسازی، اول باید پلیدی ها را از خود دور کرد و بعد خوبی ها را جلب کرد، در زیارت عاشورا نیز اول پلیدی های ملعونین را از وجود خود دور می ریزیم تا خوبی های معصومین (علیهم السلام) که با سلام حاصل می شود، به آن پلیدی ها آلوده نشود.

۳.  در قرآن کریم، هم لعن آمده(6) و هم سلام ،(7). همان طور که در زیارت عاشورا، هم لعن و هم سلام آمده است، اما موارد لعن در قرآن و زیارت عاشورا بیش از سلام می باشد، از باب مثال در زیارت عاشورا، لعن ۲۱ بار و سلام ۱۲ بار تکرار شده است. تقدم لعن بر سلام، همانند تکرار بیشتر لعن می تواند اشاره به این واقعیت باشد که لعن از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که به طور عادت در بیان مطالب، آن مطلبی که از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد هم  بیشتر تکرار می شود و هم مقدم بر سایر مطالب ذکر می شود.
لعن مردگان در زیارت عاشورا

در زیارت عاشورا کسانی که مرده اند را لعن می‌کنیم، آن هم لعنی همیشگی:”وَ الْعَنْ عُبَیْدَ اللَّهِ بْنَ زِیادٍ وَ ابْنَ مَرْجانَةَ وَ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ شِمْراً وَ آلَ اَبى سُفْیانَ وَ آلَ زِیادٍ وَ آلَ مَرْوانَ اِلى یَوْمِ الْقِیمَةِ”(8)،«عَلَیْهِمْ مِنْکَ اللَّعْنَةُ اَبَدَ الْآبِدینَ”.(9)

همانطور که در مقاله قبلی اشاره شد، در قرآن که از طرف خداوندی است که خود خاستگاه رحمت است و رحمتش بر غضبش سبقت دارد، افراد زیادی را مورد لعن قرار داده است؛ مانند: کسانی که خداوند و رسولش را اذیت می کنند،(10) منافقین و مشرکین از زن و مرد،(11) آنانی که آیات الهی را کتمان کردند،(12) یهودیانی که معتقد بودند دست خداوند بسته است(13) و کسانی که نسبت ناروا به زنان مؤمن می دهند،(14) حتی از کسانی یاد می کند که برای ابد در عذاب اخروی، عذاب خواهند دید.(15) و این قضیه در زیارت عاشورا هم که از طرف امام محمد باقر(علیه السلام)  ذکر شده است، دیده می شود.

همۀ این موارد نشان می دهد، که بعضی انسان ها با توجه به اختیاری که خداوند به آنها داده است، آن قدر گناه و معصیت و ظلم انجام می دهند که خود را مستحق لعن و عذاب همیشگی خداوند می کنند، هرچند از دنیا رفته باشند. رحمت الهی بنابر تعالیم قرآن کریم، پیامبر (ص)و اهل بیت (علیهم السلام) فقط به افرادی تعلق می گیرد که خود را در مسیر آن قرار دهند، ولی آنانی که از این مسیر فاصله می گیرند، با دست خویش، خود را محروم می نمایند.

هنوز هم بعد از هزار و خرده ای سال از نزول قرآن، پرونده کسانی مانند “ابولهب” باز است که در قرآن می خوانیم: “دو دست ابولهب بریده باد!”.(16) تبرّی(بیزاری) جستن از دشمنان خداوند و اهل بیت (علیهم السلام) یکی از دستورات اساسی مذهب شیعه است که اختصاصی به زمان حیات آنها ندارد و دوست داشتن (یا همان تولّی) درکنار تبرّی است که معنا می دهد. در اهمیت بیزاری جستن از دشمنان خدا و اهل بیت (علیهم السلام)، همین بس که در بعضی از روایات، لعن بر آنها بر صلوات و درود بر ذات مقدس معصومین (علیهم السلام) برتری داده شده است.(17)

بر ما واجب است، بر کسانی که با آشکار شدن حقیقت، باز هم گناهان بزرگی همچون قتل اولیای خدا را انجام می دهند، کسانی که حق ائمه (علیهم السلام) را انکار کرده و خون مقدس آنان را بر زمین ریخته و نسل های بشریت را از این فیض عظیم دور کردند، خشم داشته باشیم و اعلام دشمنی و برائت کنیم.

در ادامه این مباحث به افرادی که به طور خاص در زیارت عاشورا لعن شده اند می پردازیم؛ انشاءالله

پی نوشت
1. سوره انبیاء آیه ۲5.  سوره بقره آیات ۱۶۳ و ۲۵۵. سوره آل عمران آیات ۶ و ۶۲، و…
2. سوره بقره آیه 256.
3. علامه مجلسی، بحارالانوار،  انتشارات اسلامیه، ج ۲۷، ص ۵۸، حدیث ۱۷
4. همان، حدیث 18
5. همان، ج ۴۵، ص ۲۹۵، حدیث ۱، «امام رضا (علیه السلام)می فرمایند: “…اگر کسی در مشرق زمین کشته شود و یکی در مغرب زمین از این قتل خشنود شود، شریک آن قتل خواهد بود…”. البته آیات و روایات در این زمینه فراوان است، در این زمینه می توان به علت های مذمت قرآن نسبت به قوم بنی اسرائیل به خاطر اعمال پدران و مادرانشان رجوع نمود.
6.سوره  بقرهآیات ۸8، ۸۹، ۱۵۹ و ۱۸۸؛  سوره آل عمران آیات ۶۱ و ۸۷؛  سوره نساءآیات  ۴۶، ۴۷، ۵۲، ۸۷،۹۳ و ۱۱۸؛ سوره مائده آیات  ۱۳، ۶۴ و ۷۸ و…
7.  سوره انعام آیه ۵۴؛  سوره اعراف آیه ۴۶؛ سوره یونس آیه ۱0؛  سوره هودآیه ۶۹؛ سوره رعدآیه ۲۴، و…
8. قمی، شیخ عباس، مفاتیح‏الجنان، الهی قمشه ای، زیارت عاشورا، صص۸۹۲-۸۹۷،  انتشارات مؤمنین، چاپ چهارم، قم، سال 1381.
9. همان
10. سوره احزاب آیه 57
11. سوره  فتح، آیه 6
12. سوره بقره، آیه 159
13. سوره مائده آیه 64
14. سوره نور،آیه 23
15. سوره احزاب، آیه 65
16. سوره مسد آیه 1
17. نجفی رازی، ابوالحسن بن محمد، مجمع النورین و ملتقی البحرین، ص ۲۴۳، انتشارات آل عبا، قم.
مطالب این مقاله برگرفته از سایت اسلام پدیا
http://islampedia.ir/fa/1390/09/%D9%84%D8%B9%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86/
و وبلاگ مائده الهی می باشد.
http://1borhan1.parsiblog.com/Posts/59/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF+%D9%84%D8%B9%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/

ماءمعین