کوتاه و شنیدنی (7) / فقط زوج های جوان بخوانند ! (مهریه و جهیزیه )
در دوره و زمانه ی ما بعد از دعا برای فرج امام زمان (ع) شاید دعای همه حل مشکل ازدواج جوانان است! اصلاً همین شما! همین شما چرا تا حالا ازدواج نکرده اید؟
امروزه یکی از موانع بر سر راه ازدواج هزینه ی سنگین عروسی است. بنابراین شاید پرداختن به مسائل مالی ازدواج در یکی از مقدس ترین و با برکت ترین ازدواجها به حل این مشکلات کمکی بکند.
مهریه:
یکی از خواستگاران حضرت زهرا (س) عبدالرحمان بن عوف بود. او وقتی خدمت پیامبر اکرم (ص) رسید، گفت:
«اگر فاطمه را به عقد من درآوری، یکصد شتر سیاهِ چشم آبی که بارهایشان کتان اعلای مصر باشد و 10 هزار دینار مهریه اش می کنم.»
پیامبر اکرم (ص) از این پیشنهاد عصبانی شد و آن را مثل خرید و فروش دانست و حتی به طرف عبدالرحمن مشتی خاشاک پرتاب کرد و فرمود:
«تو خیال می کنی من بنده ی پول و ثروتم و بوسیله ی ثروت خودت بر من فخر و مباهات می کنی و می خواهی به وسیله ی پول ازدواج را بر من تحمیل کنی؟!» (1)
در عوض وقتی حضرت محمد (صلوات الله علیه) پاسخ مثبت به خواستگاری حضرت علی (ع) از حضرت زهرا (س) داد، حضرت علی (ع) زره خود را فروخت و سه چیز را مهریه ی حضرت زهرا (ع) قرار داد:
الف) 500 دینار (که از فروش زره بدست آمده بود)
ب) یک دست لباس کتان یمنی
ج) یک پوست گوسفند دباغی نشده (2)
نکات قابل توجه که از این روایات بدست می آید در ذیل می آید:
1.باید دانست که مهریه حق زن و هدیه ای از جانب مرد به زن است. این مهریه اولاً نباید به زور از مرد گرفته شود و ثانیاً نباید مقدار آن بیش از توانایی مرد باشد. اما مرد باید هنگام ازدواج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد.
2.مهریه، برابر با ارزش زن نیست. هرگز ارزش زن با درهم و ریال و دلار و طلا قابل اندازه گیری نیست، لذا دختران باید توجه داشته باشند که هر چه میزان مهریه کمتر باشد، ارزش آنها کمتر نمی شود و برعکس.
جهیزیه:
پیامبر اکرم (ص) با همان 500 درهم مهریه اقدام به خرید جهیزیه کردند. جهیزیه ی حضرت زهرا (س) که با 63 درهم تهیه شد به شرح زیر است:
یک پیراهن سفید، روسری بزرگ، یک حله ی سیه خیبری، یک تختخوابی از پوست خرما، دو عدد تشک کتانی یکی از پشم گوسفند و دیگری از لیف خرما، چهار عدد بالش از پوست میش که از گیاهی پر شده بود، یک قطعه حصیر، آسیای دستی، کاسه ی مسی، یک مشک چرمی، یک طشت لباسشویی، کاسه برای شیر، یک ظرف آبخوری، یک پرده ی پشمی، یک آفتابه، یک سبوی گلی، یک عدد پوست برای فرش، 2 کوزه ی سفالی، یک عبا (3)
علاوه بر اینها پیامبر مقداری پول به یکی از زنان خود داد تا احتیاجات حضرت زهرا (س) را تهیه کند.
نکته ی مهم قابل توجه این است که حضرت زهرا (س) دختر رهبر جامعه بودند. یعنی به لحاظ رتبه ی اجتماعی در بالاترین سطح قرار داشتند اما در عین حال جهیزیه ی آن حضرت نسبت به وضع آن زمان، در سطح متوسط رو به پایین بود.
خوب! دست حضرت علی و حضرت زهرا (علیهما السلام) در مسائل مالی تنگ بود، آیا این فقر مانع از خوشبختی آنها شد و یا مانعی بر سر راه محبت آن دو به همدیگر شد؟ آیا با وجود فقر، فرزندان خوبی تربیت نکردند؟
قبول! شما نه امام علی هستید نه حضرت فاطمه (س)! «لا یکلف الله نفساً الّا وسعها»!
پی نوشت:
1.مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 345
2.همان، ص 351
3.کشف الغمه، ج 1، ص 359
پ.میعاد