پرسش: آيا «حَيَّ عَلي خَيْرِ الْعَمَلِ» جزو اذان بوده و يا کسي از صحابه و تابعين اين جمله را در اذان آورده است؟
پاسخ:
ابن حزم در کتاب «المحلي»، طبق روايت صحيح از عبدالله ابن عمر و ابو امامة بن سهل بن حنيف نقل مي کند (حتّي پس از حذف اين جمله از اذان) اينان اين جمله را در اذان خود مي آورده اند.[1] .
ـ حسن بن يحيي بن الجعد و زيد بن ارقم و شافعي در يکي از دو قول خود اين جمله را ذکر کرده اند.[2] .
ـ بيهقي روايتي از امام علي بن الحسين نقل مي کند که ايشان اين جمله را مي آورده و فرموده جزء اذان است.[3] .
ـ بيهقي در سنن الکبري به روايت صحيح از عبدالله بن عمر نقل کرده که او اين جمله را در اذان مي آورده است.[4] .
ـ تثويب که جايگزين «حَيَّ عَلي خَيْرِ الْعَمَلِ» شده در يک خواب نقل شده است.[5] .
شوکاني در نيل الاوطار مي گويد که شافعي از يکي از دو قولش گفته که حذف آن بدعت است.
ودر کتاب «بحر» گفته اين (جايگزيني) را عمر ايجادکرده وفرزندش عبدالله بن عمر
گفته بدعت است.[6] .
شوکاني از علماي اهل سنّت در کتاب مذکور مي گويد هنگامي که حضرت علي(عليه السلام)تثويب در اذان «الصلاة خير من النوم» را شنيد فرمود «چيزي که جزو اذان نيست به آن اضافه نکنيد.»